Soru:
Aşağıdaki metin parçalarından hangisi bir açıklama, hangisi bir tartışma metnidir? Nedenleriyle birlikte belirtiniz.
- A: "İklim değişikliği, sanayi devriminden bu yana atmosfere salınan sera gazlarının artması sonucu Dünya'nın ortalama sıcaklığındaki uzun vadeli artıştır. Bu durum, buzulların erimesine ve deniz seviyelerinin yükselmesine neden olmaktadır."
- B: "İklim değişikliği ile mücadelede en etkili yöntem, bireysel tüketim alışkanlıklarını değiştirmekten ziyade, büyük şirketlerin ve sanayi tesislerinin karbon salınımlarını sıkı bir şekilde düzenlemek ve denetlemektir. Zira, bireysel çabaların toplam etkisi, endüstriyel faaliyetlerin yanında oldukça sınırlı kalmaktadır."
Çözüm:
💡 Bu soruyu çözmek için her bir metnin amacını ve üslubunu analiz edeceğiz.
- ➡️ A Metnini İnceleyelim: Bu metin, iklim değişikliğinin ne olduğunu ve sonuçlarını nesnel bir şekilde tanımlamaktadır. Herhangi bir kişisel görüş, savunma veya karşıt fikir içermez. Sadece bilgi verir. Bu nedenle bir açıklama metnidir.
- ➡️ B Metnini İnceleyelim: Bu metin, iklim değişikliği ile mücadelede "en etkili yöntemin" ne olduğu konusunda bir iddia ortaya atmakta ve bunu "Zira..." diyerek gerekçelendirmektedir. Okuyucuyu bu fikre ikna etmeye, bir konuda tez savunmaya çalışmaktadır. Bu nedenle bir tartışma metnidir.
✅ Sonuç: A metni açıklama, B metni ise tartışma türüne örnektir.