Soru:
Aşağıdaki dizelerden hangisi, "didaktik şiir" türüne örnek olabilir? Nedenini açıklayınız.
- A) "Bir ah çeksem dağı taşı eritir / Gözüm yaşı değirmeni yürütür"
- B) "Bırak saraylarda mermer olmayı / Bir top gül ol, bülbül olsun dilin de"
- C) "Haklıdır elbet uyanan / Hakkını arayan insan"
- D) "Akşam, yine akşam, yine akşam / Bir sırma kemerdir suya baksam"
Çözüm:
💡 Didaktik şiir, bir düşünceyi, bir öğüdü veya bilgiyi aktarmayı amaçlayan şiirdir. Amacı okuyucuyu eğitmek, ona ahlaki, felsefi veya toplumsal bir ders vermektir.
- ➡️ A seçeneği: Duygusal (lirik) bir içeriğe sahiptir. Aşk acısının gücünden bahseder, bir öğüt vermez.
- ➡️ B seçeneği: "Bırak saraylarda mermer olmayı" dizesiyle somut, gösterişli bir hayat yerine; "bir top gül ol" dizesiyle mütevazi ve doğal olmayı öğütler. Bu, didaktik bir mesajdır.
- ➡️ C seçeneği: Toplumsal bir gerçeği ifade eder ama daha çok bir "saptama" yapar. Doğrudan bir öğüt veya ahlaki ders içermez.
- ➡️ D seçeneği: Betimleyici (pastoral) bir manzara tasviridir. Herhangi bir öğretici yanı yoktur.
✅ Sonuç olarak, B seçeneği bir öğüt içerdiği için didaktik şiire en uygun örnektir.
