🧬 10. Sınıf Biyoloji 1. Dönem 1. Yazılı 6. Senaryo MEB Soruları: Sınava Hazırlık Rehberi
Merhaba gençler! Biyoloji sınavına hazırlanırken nelere dikkat etmeniz gerektiğini, MEB müfredatına uygun bir şekilde inceleyelim. Bu senaryo, sınavda karşınıza çıkabilecek soru tiplerini anlamanıza ve konuları tekrar etmenize yardımcı olacak.
🧪 Hücre Bölünmesi ve Üreme
Hücre bölünmesi ve üreme, canlıların temel özelliklerindendir. Bu başlık altında mitoz, mayoz ve eşeyli/eşeysiz üreme konularına odaklanacağız.
- 🌱 Mitoz: Tek hücreli canlılarda üremeyi, çok hücreli canlılarda ise büyümeyi ve onarımı sağlar. Kromozom sayısı değişmez.
- 🧬 Mayoz: Eşeyli üreyen canlılarda gamet (üreme hücresi) oluşumunu sağlar. Kromozom sayısı yarıya iner. Çeşitlilik artar.
- 🌸 Eşeysiz Üreme: Tek bir atadan yeni bireylerin oluşmasıdır. Kalıtsal çeşitlilik azdır. Örnekler: bölünerek üreme, tomurcuklanma, rejenerasyon.
- 🐝 Eşeyli Üreme: İki farklı atadan yeni bireylerin oluşmasıdır. Kalıtsal çeşitlilik fazladır. Adaptasyon yeteneği yüksektir.
🌍 Kalıtım
Kalıtım, genetik özelliklerin nesilden nesile aktarılmasıdır. Mendel'in çalışmaları ve genetik kavramlar bu başlık altında önemlidir.
- 👨🔬 Mendel Genetiği: Mendel'in bezelyelerle yaptığı deneyler kalıtımın temel prensiplerini ortaya koymuştur.
- 🧬 Gen: DNA üzerindeki belirli bir karakteri kontrol eden bölgedir.
- 🧩 Alel: Bir genin farklı varyasyonlarıdır. Örneğin, göz rengi geni için mavi veya kahverengi aleller bulunabilir.
- 💪 Baskın (Dominant) Gen: Etkisini her zaman gösteren gendir.
- recessive Çekinik (Resesif) Gen: Etkisini sadece homozigot durumda gösteren gendir.
- 👯 Genotip: Bir bireyin genetik yapısıdır.
- 👁️ Fenotip: Bir bireyin dış görünüşüdür. Genotip ve çevrenin etkisiyle oluşur.
🌱 Canlılar ve Çevre
Canlılar ve çevre arasındaki etkileşimler, ekosistemlerin yapısı ve işleyişi bu başlık altında incelenir.
- ☀️ Ekosistem: Canlılar ve cansız çevrenin etkileşimiyle oluşan sistemdir.
- 🌿 Biyotik Faktörler: Canlı faktörlerdir. Örnekler: bitkiler, hayvanlar, mikroorganizmalar.
- 💧 Abiyotik Faktörler: Cansız faktörlerdir. Örnekler: sıcaklık, su, ışık, toprak.
- ⛓️ Besin Zinciri: Canlıların birbirleriyle beslenme ilişkisini gösteren sıralamadır.
- 🕸️ Besin Ağı: Bir ekosistemdeki tüm besin zincirlerinin birleşimidir.
- ♻️ Madde Döngüleri: Su, karbon, azot gibi maddelerin ekosistemdeki döngüsüdür.
Unutmayın, biyoloji konularını anlamak için düzenli tekrar yapmak ve bol soru çözmek önemlidir. Sınavda başarılar dilerim!
