📚 10. Sınıf Edebiyat 1. Dönem 1. Yazılı: 7. Senaryo MEB Soruları
Merhaba gençler! 10. sınıf edebiyat dersinin ilk yazılısı yaklaşıyor. MEB'in yayınladığı senaryolardan 7.sine göre hazırlanmış olası sorulara ve konulara birlikte göz atalım. Unutmayın, edebiyat sadece ezber değil, aynı zamanda anlamak ve yorumlamakla ilgilidir.
📜 Metin Türleri ve Özellikleri
Yazılıda karşınıza çıkabilecek metin türleri ve özellikleri şunlar olabilir:
- 📖 Hikaye: Olay örgüsü, karakterler, mekan ve zaman unsurlarıyla kurgusal bir anlatıdır.
- 📜 Şiir: Duygu, düşünce ve imgelerin ahenkli bir şekilde ifade edildiği metinlerdir. Nazım birimi, ölçüsü ve kafiyesi önemlidir.
- 🎭 Tiyatro: Sahnelenmek amacıyla yazılan, diyalog ve olay örgüsüne dayalı metinlerdir.
- 📰 Makale: Bir konuda bilgi vermek, bir tezi savunmak amacıyla yazılan, ciddi ve nesnel üsluba sahip metinlerdir.
- 🗣️ Söyleşi (Sohbet): Yazarın kişisel görüşlerini samimi bir üslupla aktardığı metinlerdir.
✍️ Edebi Sanatlar (Söz Sanatları)
Metinleri daha etkileyici kılmak için kullanılan edebi sanatları bilmek önemlidir. İşte bazıları:
- ✨ Teşbih (Benzetme): İki farklı şey arasında ortak bir özellikten yola çıkarak yapılan benzetmedir. Örnek: "Aslan gibi güçlü."
- 🎭 İstiare (Eğretileme): Bir kavramın yerine, onunla ilgili başka bir kavramın kullanılmasıdır. Benzetmenin temel unsuru (benzetilen veya benzeyen) söylenmez. Örnek: "Güneş batınca içime bir hüzün çöktü." (Güneş yerine "umut" kastediliyor olabilir.)
- 🗣️ Mecaz-ı Mürsel (Ad Aktarması): Bir sözcüğün, benzetme amacı gütmeden, ilgili olduğu başka bir sözcük yerine kullanılmasıdır. Örnek: "Orhan Veli'yi okuyorum." (Orhan Veli'nin eserlerini okuyorum anlamında)
- 🔄 Tezat (Zıtlık): Birbirine zıt kavramların bir arada kullanılmasıdır. Örnek: "Ağlarım, gülerim; halim nice?"
- 📢 Mübalağa (Abartma): Bir şeyi olduğundan daha büyük veya daha küçük göstermektir. Örnek: "Dünya kadar işim var."
🖋️ Anlam Bilgisi
Kelimelerin anlamlarını ve metin içindeki kullanımlarını bilmek, soruları doğru cevaplamanıza yardımcı olacaktır.
- 📕 Gerçek Anlam: Bir kelimenin akla gelen ilk anlamıdır.
- 📚 Mecaz Anlam: Bir kelimenin gerçek anlamından uzaklaşarak kazandığı yeni anlamdır.
- 📖 Terim Anlam: Bir bilim, sanat veya meslek dalıyla ilgili özel anlamıdır.
- 🤝 Eş Anlamlı Kelimeler: Aynı anlamı taşıyan farklı kelimelerdir.
- ⚔️ Zıt Anlamlı Kelimeler: Birbirinin karşıtı anlamı taşıyan kelimelerdir.
- 🏘️ Eş Sesli (Sesteş) Kelimeler: Yazılışları aynı, anlamları farklı olan kelimelerdir.
📝 Paragraf Yorumlama
Verilen bir paragrafı dikkatlice okuyup, ana fikrini, konusunu ve yazarın anlatım biçimini belirlemeniz istenebilir.
- 🔑 Ana Fikir: Paragrafın vermek istediği temel mesajdır.
- 📌 Konu: Paragrafın ne hakkında olduğudur.
- ✍️ Anlatım Biçimleri: Açıklama, tartışma, öyküleme, betimleme gibi anlatım biçimlerini tanımak önemlidir.
Hepinize sınavda başarılar dilerim! Unutmayın, düzenli tekrar ve bol bol soru çözmek başarının anahtarıdır.
