10. sınıf edebiyat 1. dönem 2. yazılı 1. senaryo meb soruları

Question

Edebiyat yazılısında bu senaryo soruları biraz zorlayıcı. Hangi konulara daha çok odaklanmam gerektiğini tam olarak kestiremiyorum.

Answer 1

📚 10. Sınıf Edebiyat 1. Dönem 2. Yazılı Sınavı: 1. Senaryo (MEB Örnek Soruları)

Merhaba! Bu içerik, 10. sınıf edebiyat dersi için hazırlanmış bir ders notu/destek materyalidir. Amacımız, MEB müfredatına uygun olarak, 1. dönem 2. yazılı sınavında karşılaşabileceğiniz soru tiplerini ve konu dağılımlarını bir senaryo üzerinden incelemek, böylece sınava daha etkin hazırlanmanıza yardımcı olmaktır. 🎯

📖 Senaryo Özeti ve Konu Dağılımı

Bu örnek sınav senaryosu, 1. dönem edebiyat konularının tamamını kapsayacak şekilde tasarlanmıştır. Sorular, bilgi (hatırlama), kavrama, uygulama ve analiz düzeylerinde olacaktır.

• ✅ Edebiyat-Tarih ve Din İlişkisi
• ✅ Türk Edebiyatının Tarihî Dönemleri
• ✅ Edebiyatın Sanat Akımları ve Toplumla İlişkisi
• ✅ İslamiyet’in Kabulünden Önceki Türk Edebiyatı (Sözlü Edebiyat / Yazılı Edebiyat)
• ✅ İslamiyet Etkisinde Gelişen Türk Edebiyatı (Geçiş Dönemi ve İlk Ürünler)
• ✅ Divan Edebiyatı (XIII-XIX. Yüzyıllar) – Genel Özellikler, Nazım Biçimleri, Temel Kavramlar

🧩 Örnek Soru Tipleri ve Çözümleri

1. Boşluk Doldurma Sorusu (Bilgi Düzeyi)

Soru: İslamiyet öncesi Türk edebiyatında, ölen bir kişinin ardından söylenen, onun kahramanlıklarını, iyiliklerini anlatan ve genellikle "yuğ" törenlerinde söylenen şiirlere ______ adı verilir.

Cevap: Sagu

📌 İpucu: Bu tür sorularda dönemin temel terimlerini (Koşuk, Sav, Sagu, Destan) iyi bilmelisiniz.

2. Eşleştirme Sorusu (Kavrama Düzeyi)

Soru: Aşağıdaki eserleri, karşılarındaki dönemlerle eşleştiriniz.

• 1. Divan-ı Hikmet ...... A) İslamiyet Öncesi Yazılı Edebiyat
• 2. Kutadgu Bilig ...... B) Geçiş Dönemi (İlk İslami Ürünler)
• 3. Orhun Yazıtları ...... C) Divan Edebiyatı
• 4. Leyla vü Mecnun ...... D) Halk Edebiyatı

Cevap: 1-B, 2-B, 3-A, 4-C

📌 İpucu: Eser-yazar-dönem üçlüsünü birlikte öğrenin. (Divan-ı Hikmet → Ahmet Yesevi, Kutadgu Bilig → Yusuf Has Hacib, Orhun Yazıtları → II. Göktürk (Köktürk) Devleti, Leyla vü Mecnun → Fuzuli)

3. Açık Uçlu / Kısa Cevaplı Soru (Analiz Düzeyi)

Soru: "Divan edebiyatı, Arap ve Fars edebiyatlarının etkisiyle oluşmuş, seçkin bir zümreye hitap eden bir edebiyattır." Bu ifadeden yola çıkarak Divan edebiyatının iki temel özelliğini yazınız.

Örnek Cevap:

1. Dil ve Üslup: Ağırlıklı olarak Arapça ve Farsça sözcüklerle yüklü, sanatlı (süslü) bir dil kullanılmıştır (Osmanlı Türkçesi).
2. Konu ve Temalar: Daha çok bireysel konular (aşk, şarap, tabiat, ölüm, felsefi düşünceler) işlenmiş; toplumsal sorunlara pek yer verilmemiştir.

4. Çoktan Seçmeli Soru (Uygulama Düzeyi)

Soru: Aşağıdaki beyitlerin hangisinde "tenasüp" (uygunluk) sanatı vardır?

A) "Gül hasretinle yollara tutsun kulağını / Nergis gibi kıyamete dek çeksin intizarını"
B) "Bir şûha dil verdim ki anın derdiyle ölüm / Çok şükür o derdi kazandım, o dermanı buldum"
C) "Bâran değil, şafak değil, ebr-i seher değil / Göz yaşıdır, ciğer kanıdır, dûd-ı ahımdır."
D) "Sen gül dalında gülersin, ben kemende inilerim / Ağlatma, şu sevdadan geç, gönlümü dinlendir benim."

Cevap: A seçeneği. Neden? Çünkü "gül", "nergis" (çiçekler) ve "intizar" (bekleme) sözcükleri arasında anlam ilgisi kurulmuştur. Tenasüp, anlamca birbiriyle ilgili sözcükleri bir arada kullanma sanatıdır.

🎯 Sınav Öncesi Tavsiyeler

• 📖 Kavram Haritası Çıkarın: Dönemleri, birbirinden ayıran özellikleri, temel eser ve yazarları görsel bir haritaya dökün.
• 🔁 Karşılaştırma Yapın: Örneğin, İslamiyet öncesi sözlü edebiyat ile divan edebiyatını dil, tema, nazım birimi bakımından karşılaştırın.
• ✍️ Eser-Yazar Ezber Kartları Hazırlayın: Küçük kartlara eseri bir yüzüne, yazarını ve dönemini diğer yüzüne yazıp tekrar edin.
• ⏱️ Süreli Deneme Çözün: Bu örnek soru tiplerinden oluşan kendi küçük sınavlarınızı yaparak zaman yönetiminizi geliştirin.

Unutmayın, edebiyat sadece ezber değil, aynı zamanda anlama ve yorumlama dersidir. Soruları dikkatli okuyun, seçenekleri eleyerek ilerleyin. Hepinize başarılar dilerim! 🌟