🧬 11. Sınıf Biyoloji 2. Dönem 1. Yazılıya Hazırlık: 8. Senaryo
Merhaba 11. sınıf öğrencileri! Biyoloji yazılısına hazırlanırken size yardımcı olacak bir senaryo hazırladım. Bu senaryo, sınavda çıkabilecek konuları kapsıyor ve size yol gösterecek.
🦠 Hücre Bölünmesi
Hücre bölünmesi, canlıların büyümesi, gelişmesi ve üremesi için temel bir süreçtir. İki ana türü vardır: Mitoz ve Mayoz.
🌱 Mitoz
- 🔬 Tanım: Vücut hücrelerinde (somatik hücrelerde) görülen bölünme şeklidir.
- 🎯 Amaç: Büyüme, onarım ve rejenerasyonu sağlamak.
- 🧬 Sonuç: Bir hücreden genetik olarak aynı iki hücre oluşur.
- مراحل: Profaz, Metafaz, Anafaz, Telofaz (Profesör Meteyi Arayıp Telefonu Kapattı şeklinde kodlayabiliriz).
🌸 Mayoz
- 🔬 Tanım: Üreme hücrelerinde (gametlerde) görülen bölünme şeklidir.
- 🎯 Amaç: Genetik çeşitliliği sağlamak ve kromozom sayısını yarıya indirmek.
- 🧬 Sonuç: Bir hücreden genetik olarak farklı dört hücre oluşur.
- 🔄 Özellik: Mayoz I ve Mayoz II olmak üzere iki aşamada gerçekleşir. Krossing over (parça değişimi) sayesinde genetik çeşitlilik artar.
🌿 Kalıtım
Kalıtım, genetik özelliklerin nesilden nesile aktarılmasıdır. Gregor Mendel'in çalışmaları kalıtım prensiplerinin temelini oluşturur.
🧬 Temel Kavramlar
- 🧬 Gen: Bir karakteri belirleyen DNA parçası.
- 📍 Allel: Bir genin farklı varyasyonları (örneğin, göz rengi için mavi veya kahverengi alleli).
- 🏡 Genotip: Bir bireyin genetik yapısı (örneğin, AA, Aa, aa).
- 👁️ Fenotip: Bir bireyin gözlemlenebilir özellikleri (örneğin, uzun boy, kısa boy).
- 💪 Dominant (Baskın) Allel: Heterozigot durumda fenotipte etkisini gösteren allel.
- recessive (Çekinik) Allel: Heterozigot durumda fenotipte etkisini göstermeyen allel.
➕ Mendel Kanunları
- 🌱 Ayrılma İlkesi: Her karakter için bireyde iki allel bulunur ve bunlar gamet oluşumu sırasında birbirinden ayrılır.
- 🌱 Bağımsız Dağılım İlkesi: Farklı karakterlere ait genler birbirinden bağımsız olarak dağılır.
🌍 Canlılar ve Çevre
Canlılar ve çevre arasındaki etkileşimleri inceleyen ekoloji, biyolojinin önemli bir dalıdır.
🌿 Ekosistem
- 🌳 Tanım: Belirli bir alanda yaşayan canlılar (biyotik faktörler) ve cansız çevre (abiyotik faktörler) arasındaki etkileşimlerin oluşturduğu sistem.
- ☀️ Abiyotik Faktörler: Işık, sıcaklık, su, toprak, mineral gibi cansız faktörler.
- 🐺 Biyotik Faktörler: Üreticiler (ototroflar), tüketiciler (heterotroflar), ayrıştırıcılar (saprofitler) gibi canlı faktörler.
🐾 Besin Zinciri ve Besin Ağı
- 🌿 Besin Zinciri: Canlıların birbirini yiyerek enerji aktarımını sağladığı doğrusal ilişki.
- 🕸️ Besin Ağı: Bir ekosistemdeki besin zincirlerinin karmaşık bir şekilde birbirine bağlanması.
Bu senaryo, yazılıya hazırlanırken size bir başlangıç noktası sunar. Başarılar dilerim!
