🌍 11. Sınıf Coğrafya 1. Dönem 2. Yazılıya Hazırlık Rehberi
Merhaba 11. sınıf öğrencileri! Coğrafya 1. dönem 2. yazılı sınavı yaklaşıyor. Sakin olun, bu rehberle sınavda başarılı olmanız için ihtiyacınız olan her şeyi bulacaksınız. Konuları tekrar gözden geçirecek, önemli kavramları öğrenecek ve bol bol soru çözeceğiz. Hazırsanız başlayalım!
🌋 İç ve Dış Kuvvetler
Yer kabuğunu şekillendiren kuvvetleri iki ana başlıkta inceleyebiliriz:
- 🔥 İç Kuvvetler: Mantodan gelen enerjiyle oluşur. Depremler, volkanizma, orojenez (dağ oluşumu) ve epirojenez (kıta oluşumu) iç kuvvetlerdir.
- 💧 Dış Kuvvetler: Güneş, su, rüzgar ve buzullar gibi etkenlerle oluşur. Erozyon, sel, heyelan ve çözülme gibi olaylar dış kuvvetlerdir.
🏔️ Türkiye'nin Yer Şekilleri
Türkiye, genç oluşumlu bir ülke olduğu için yer şekilleri çeşitlilik gösterir:
- ⛰️ Dağlar: Kuzey Anadolu Dağları ve Toroslar Türkiye'nin en önemli dağ sıralarıdır.
- 🏞️ Ovalar: Delta ovaları (Çukurova, Bafra, Çarşamba) ve tektonik ovalar (Erzincan, Muş) önemlidir.
- 🌊 Akarsular: Fırat, Dicle, Kızılırmak ve Yeşilırmak Türkiye'nin en uzun akarsularıdır.
- 🏝️ Göller: Van Gölü, Tuz Gölü, Beyşehir Gölü ve Eğirdir Gölü Türkiye'nin önemli gölleridir.
🌡️ İklim Elemanları ve Türkiye'nin İklimi
İklimi etkileyen temel elemanlar şunlardır:
- ☀️ Sıcaklık: Güneş ışınlarının geliş açısı, yükselti, denizellik ve karasallık sıcaklığı etkiler.
- 🌧️ Yağış: Yükselim yağışları, yamaç yağışları ve cephe yağışları başlıca yağış türleridir.
- 💨 Basınç ve Rüzgarlar: Alçak basınç ve yüksek basınç alanları arasındaki hava hareketleri rüzgarları oluşturur.
Türkiye'de görülen başlıca iklim tipleri:
- 🌊 Karadeniz İklimi: Her mevsim yağışlı, ılıman bir iklimdir.
- ☀️ Akdeniz İklimi: Yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlıdır.
- 🏜️ Karasal İklim: Yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve kar yağışlıdır.
🌱 Bitki Örtüsü ve Toprak Çeşitleri
İklim, bitki örtüsünü ve toprak oluşumunu doğrudan etkiler:
- 🌲 Ormanlar: Karadeniz bölgesinde yaygın olarak görülür.
- 🌿 Maki: Akdeniz ikliminin tipik bitki örtüsüdür.
- 🌾 Bozkır: Karasal iklim bölgelerinde yaygındır.
Türkiye'de görülen başlıca toprak türleri:
- 🍂 Terra Rossa: Akdeniz ikliminde yaygın, kırmızı renkli topraklardır.
- 🌰 Kahverengi Orman Toprakları: Karadeniz bölgesinde görülür.
- 🏜️ Bozkır Toprakları: İç Anadolu'da yaygındır.
🗺️ Türkiye'nin Bölgeleri
Türkiye, coğrafi özelliklerine göre 7 bölgeye ayrılır:
- 🌊 Karadeniz Bölgesi: En çok yağış alan, ormanlarla kaplı bölgedir.
- ☀️ Akdeniz Bölgesi: Turizm ve tarım faaliyetleri gelişmiştir.
- 🏜️ İç Anadolu Bölgesi: Tahıl tarımı ve hayvancılık önemlidir.
- ⛰️ Doğu Anadolu Bölgesi: Yükseltisi en fazla olan, en soğuk bölgedir.
- 🌾 Güneydoğu Anadolu Bölgesi: Petrol yatakları ve GAP projesi ile bilinir.
- 🌅 Ege Bölgesi: Zeytincilik ve turizm gelişmiştir.
- 🌻 Marmara Bölgesi: Sanayi, ticaret ve ulaşım açısından en gelişmiş bölgedir.
Unutmayın, bol tekrar ve soru çözmek başarının anahtarıdır! Sınavda başarılar dilerim!
