Mayoz, üreme hücrelerinin oluşumunu sağlayan özel bir hücre bölünmesi türüdür. Bu bölünme sayesinde kromozom sayısı yarıya iner ve genetik çeşitlilik sağlanır. Laboratuvarda mayozu gözlemlemek için bitki hücrelerinden preparat hazırlamak, bu süreci anlamak adına harika bir yoldur. İşte adım adım bitki hücresi preparatı hazırlama rehberi:
Kuru soğanın taze kök uçlarını (yaklaşık 1-2 cm uzunluğunda) dikkatlice kesin. Bu kök uçları, mayoz bölünmenin en aktif olduğu bölgelerdir.
Bisturi veya jilet yardımıyla, kök ucunun en dış tabakasından ince bir zar (epidermis) tabakası soyun. Bu tabaka olabildiğince ince ve şeffaf olmalıdır.
Aldığınız ince zar tabakasını temiz bir lamın ortasına yerleştirin. Üzerine bir damla su ekleyin. Su, hücrelerin yayılmasına ve daha net görünmesine yardımcı olur.
İğne veya ucu sivri bir alet yardımıyla, zar tabakasını dikkatlice yayın. Amaç, hücrelerin üst üste gelmesini önlemek ve tek katman halinde dağılmalarını sağlamaktır.
Eğer hücreleri boyamak isterseniz, su damlasının üzerine bir damla asetik orsein veya toluidin mavisi ekleyin. Bu boyalar, kromozomları ve diğer hücre yapılarını daha belirgin hale getirecektir.
Birkaç dakika bekledikten sonra, filtre kağıdı veya peçete yardımıyla fazla boyayı dikkatlice alın. Kağıdı, lamın bir kenarına değdirerek boyanın emilmesini sağlayın.
Lameli, lamın üzerine yavaşça ve açılı bir şekilde yerleştirin. Bu, hava kabarcıklarının oluşmasını önleyecektir. Eğer hava kabarcığı oluşursa, lamelin üzerine hafifçe vurarak kabarcığı gidermeye çalışın.
Yine filtre kağıdı veya peçete yardımıyla lamelin kenarlarından taşan fazla suyu alın.
Hazırladığınız preparatı mikroskop tablasına yerleştirin ve uygun bir şekilde sabitleyin.
Önce düşük büyütme ile başlayarak, preparatı inceleyin. Daha sonra büyütmeyi artırarak mayoz bölünmenin farklı evrelerini (profaz, metafaz, anafaz, telofaz) gözlemlemeye çalışın. Kromozomların hareketlerini ve hücre bölünmesini dikkatlice inceleyin.
Bu adımları takip ederek, basit bir bitki hücresi preparatı hazırlayabilir ve mayoz bölünmeyi mikroskopta gözlemleyebilirsiniz. Unutmayın, sabır ve dikkat bu süreçte çok önemlidir. İyi gözlemler!
