🧠 İfadenin Doğruluğu ve Geçerliliği: Felsefe Yolculuğu
Felsefede bir ifadenin doğru olması ile geçerli olması aynı şeyler değildir. Bu iki kavram, düşüncelerimizi ve argümanlarımızı değerlendirirken bize yol gösterir. Hadi gel, bu kavramları yakından inceleyelim!
🍎 Doğruluk Nedir?
Doğruluk, bir ifadenin gerçeklikle ne kadar örtüştüğünü gösterir. Yani, bir şeyin "olduğu gibi" olup olmadığını sorgularız.
- 🍎 Örnek: "Güneş Dünya'nın etrafında döner" ifadesi yanlıştır. Çünkü gerçekte Dünya, Güneş'in etrafında döner.
- 🍎 Doğruluk İçin: Bir ifadenin doğru olabilmesi için, o ifadenin gerçek dünyadaki karşılığına uygun olması gerekir.
🍏 Geçerlilik Nedir?
Geçerlilik ise, bir argümanın içindeki önermelerin (iddiaların) birbirleriyle olan ilişkisini inceler. Bir argümanın geçerli olması, öncüllerin doğru kabul edilmesi halinde sonucun da zorunlu olarak doğru olması anlamına gelir.
- 🍏 Örnek:
- Bütün insanlar ölümlüdür.
- Sokrates bir insandır.
- O halde Sokrates de ölümlüdür.
Bu argüman geçerlidir. Çünkü öncüller doğruysa, sonuç da kesinlikle doğrudur.
- 🍏 Geçerlilik İçin: Bir argümanın geçerli olması için, öncüllerin sonucu desteklemesi yeterlidir. Öncüllerin veya sonucun doğru olup olmaması, geçerliliği etkilemez.
🍉 Doğruluk ve Geçerlilik Arasındaki Fark
En önemli nokta: Bir argüman geçerli olabilir ama doğru olmayabilir! Veya tam tersi, doğru olabilir ama geçerli olmayabilir.
- 🍉 Geçerli Ama Yanlış:
- Bütün kediler uçabilir.
- Minnoş bir kedidir.
- O halde Minnoş uçabilir.
Bu argüman geçerlidir çünkü öncüller doğru olsaydı sonuç da doğru olurdu. Ancak öncüller yanlış olduğu için argüman aynı zamanda yanlıştır.
- 🍉 Doğru Ama Geçersiz:
- İstanbul Türkiye'dedir.
- Paris Fransa'dadır.
- O halde kuşlar uçar.
Sonuç doğrudur ama öncüllerle hiçbir bağlantısı yoktur. Bu nedenle argüman geçersizdir.
🍇 Neden Önemli?
Felsefe yaparken, düşüncelerimizi netleştirmek ve sağlam temellere oturtmak için doğruluk ve geçerlilik kavramlarını anlamak çok önemlidir. Bu sayede, hem kendi argümanlarımızı daha iyi kurabilir hem de başkalarının argümanlarını daha iyi değerlendirebiliriz.
Unutma, felsefe bir düşünce yolculuğudur. Bu yolculukta, doğru ve geçerli düşüncelerle ilerlemek bizi gerçeğe daha çok yaklaştırır!
