Bölme işlemi yaparken bazen sayılar tam olarak birbirine bölünmez. İşte o zaman kalanlı bölme devreye girer. Kalanlı bölmede, bölünen sayıyı bölen sayıya böldüğümüzde bir sonuç elde ederiz, bu sonuca bölüm denir. Ama bazen de elde bir sayı artar, bu sayıya da kalan denir.
Kalan, bölme işleminde geriye kalan, paylaşılamayan veya gruplandırılamayan miktardır. Örneğin, 17 tane şekeri 5 arkadaş arasında paylaştırırsak, her birine 3 şeker düşer ve 2 şeker artar. İşte bu artan 2 şeker kalandır.
Kalanlı bölme yaparken aşağıdaki adımları izleyebiliriz:
23'ü 4'e bölelim:
Yani, 23 ÷ 4 = 5 (kalan 3)
37'yi 6'ya bölelim:
Yani, 37 ÷ 6 = 6 (kalan 1)
Kalanlı bölme problemleri çözerken dikkat etmemiz gerekenler:
Ayşe, 29 tane çiçeği 7 vazoya eşit şekilde paylaştırmak istiyor. Her vazoya kaç çiçek koyacak ve kaç çiçek artacak?
Çözüm:
Cevap: Ayşe her vazoya 4 çiçek koyacak ve 1 çiçek artacaktır.
Kalanlı bölme, sadece matematik dersinde değil, günlük hayatta da karşımıza çıkar. Bir şeyi paylaştırırken, gruplandırırken veya sıralarken kalanlı bölmeyi kullanırız. Örneğin, bir grup arkadaş sinemaya gitmek için para topladıklarında, bilet fiyatını kişi sayısına bölerek herkesin ne kadar ödeyeceğini bulabilirler. Eğer toplam para bilet fiyatını tam olarak karşılamıyorsa, kalan parayı da farklı şekillerde değerlendirebilirler.