Olasılık, bir şeyin olma şansını ifade eder. Günlük hayatta "Bugün yağmur yağma ihtimali var" veya "Bu maçı kazanma olasılığımız yüksek" gibi ifadeler kullanırız. Matematikte ise olasılık, bir olayın gerçekleşme ihtimalini sayısal olarak gösterir.
Bir olayın olasılığını hesaplamak için şu formülü kullanırız:
\( \text{Olasılık} = \frac{\text{İstenen Sonuç Sayısı}}{\text{Tüm Olası Sonuçların Sayısı}} \)
Olasılık değeri her zaman 0 ile 1 arasındadır.
Örnek 1: Bir zar atalım. Zarın üst yüzüne 4 gelme olasılığı nedir?
Örnek 2: Bir torbada 3 kırmızı, 2 mavi top vardır. Rastgele çekilen bir topun mavi olma olasılığı nedir?
Olasılık, tahminlerimizi daha net ifade etmemizi sağlayan önemli bir matematik konusudur!
Soru 1: Bir torbada 3 kırmızı, 2 mavi ve 1 yeşil top vardır. Torbadan rastgele bir top çekildiğinde mavi top gelme olasılığı nedir?
a) \( \frac{1}{6} \)
b) \( \frac{1}{3} \)
c) \( \frac{1}{2} \)
d) \( \frac{2}{3} \)
Cevap: b) \( \frac{1}{3} \)
Çözüm: Toplam top sayısı 3+2+1=6'dır. Mavi top sayısı 2 olduğu için olasılık \( \frac{2}{6} = \frac{1}{3} \) olur.
Soru 2: Bir zar atıldığında üst yüze gelen sayının 4'ten büyük olma olasılığı kaçtır?
a) \( \frac{1}{6} \)
b) \( \frac{1}{3} \)
c) \( \frac{1}{2} \)
d) \( \frac{2}{3} \)
Cevap: b) \( \frac{1}{3} \)
Çözüm: Zarın üst yüzüne gelebilecek 4'ten büyük sayılar 5 ve 6'dır. 6 olası durumdan 2'si istediğimiz durum olduğu için olasılık \( \frac{2}{6} = \frac{1}{3} \) olur.
Soru 3: Bir sınıfta 12 kız ve 18 erkek öğrenci vardır. Rastgele seçilen bir öğrencinin kız olma olasılığı nedir?
a) \( \frac{2}{5} \)
b) \( \frac{3}{5} \)
c) \( \frac{1}{2} \)
d) \( \frac{2}{3} \)
Cevap: a) \( \frac{2}{5} \)
Çözüm: Toplam öğrenci sayısı 12+18=30'dur. Kız öğrenci sayısı 12 olduğu için olasılık \( \frac{12}{30} = \frac{2}{5} \) olur.
Soru 4: Bir madeni para havaya atıldığında yazı gelmeme olasılığı nedir?
a) 0
b) \( \frac{1}{4} \)
c) \( \frac{1}{2} \)
d) 1
Cevap: c) \( \frac{1}{2} \)
Çözüm: Yazı gelmeme durumu tura gelmesidir. Madeni paranın 2 yüzü olduğu ve tura gelme olasılığı \( \frac{1}{2} \)'dir.