Doğa ve Evren Teması
Bu temada, içinde yaşadığımız doğayı ve evreni daha yakından tanıyacağız. Dünyamızın yapısını, uzayı ve bu sistemlerin nasıl işlediğini öğreneceğiz.
1. Dünyamızın Katmanları
Dünyamız, soğan gibi birbiri üzerine yerleşmiş katmanlardan oluşur. Bu katmanları iki şekilde inceleyebiliriz: Fiziksel Katmanlar ve Yapısal Katmanlar.
Fiziksel Katmanlar:
- Çekirdek: Dünyanın en iç ve en sıcak katmanıdır. Demir ve nikel gibi ağır metallerden oluşur.
- Manto: Çekirdeğin üzerini saran, akışkan ve sıcak bir katmandır. Yer kabuğunun hareket etmesini sağlar.
- Yer Kabuğu: Üzerinde yaşadığımız, en dıştaki ince ve katı katmandır. Dağlar, ovalar ve denizler bu katmanın üzerindedir.
Yapısal Katmanlar:
- Hidrosfer: Su küre. Okyanuslar, denizler, göller ve nehirler.
- Atmosfer: Hava küre. Dünyayı saran gaz tabakası. Bizi güneşin zararlı ışınlarından korur.
- Litosfer: Taş küre. Kara parçalarını oluşturan katı katman.
- Biyosfer: Canlı küre. Tüm canlıların (bitkiler, hayvanlar, insanlar) bulunduğu alan.
2. Güneş Sistemi ve Gezegenler
Güneş Sistemi, Güneş ve onun çekim etkisi altında dönen gök cisimlerinden oluşur.
- Güneş: Sistemimizin merkezindeki yıldızdır. Isı ve ışık kaynağımızdır.
- Gezegenler: Güneş'in etrafında belirli yörüngelerde dönen 8 büyük gök cismidir. Sıralaması şu şekildedir: Merkür, Venüs, Dünya, Mars, Jüpiter, Satürn, Uranüs, Neptün. (Cüce gezegen Plüton artık bu listede yer almaz.)
Dünya'mız, Güneş'e olan uzaklığı sayesinde yaşam için gerekli olan sıcaklığa ve suyun sıvı halde bulunmasına olanak sağlar. Bu nedenle Dünya'ya "Mavi Gezegen" de denir.
3. İklim ve Hava Olayları
Hava Durumu: Belirli bir yerde, kısa bir süre içinde (bir gün, bir hafta) etkili olan atmosfer olaylarıdır. "Bugün hava güneşli" gibi ifadeler hava durumunu belirtir.
İklim: Bir bölgede, hava olaylarının çok uzun bir süre (30-40 yıl) boyunca gösterdiği ortalama durumdur. "Akdeniz Bölgesi'nin iklimi yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlıdır" gibi ifadeler iklimi belirtir.
Etkinlik Cevapları
Etkinlik 1: Dünya Katmanlarını Eşleştirelim
- Üzerinde yürüdüğümüz katman: Yer Kabuğu (Litosfer)
- Okyanusların ve denizlerin bulunduğu katman: Hidrosfer
- Soluduğumuz havanın bulunduğu katman: Atmosfer
