Elektriksel direnç, bir elektrik devresinde, elektrik akımının geçişine zorluk gösteren maddenin özelliğidir. Bunu şöyle düşünebiliriz:
Kısacası, direnç ne kadar büyükse, elektrik akımının geçmesi o kadar zor olur.
Elektriksel direncin birimi Ohm'dur. Ohm, "Ω" (Yunan alfabesinden Omega) sembolü ile gösterilir. Bu birim, elektrikle ilgili çalışmalar yapan Alman fizikçi Georg Simon Ohm'un adından gelmektedir.
Örneğin:
Bir iletken telin direncini etkileyen başlıca faktörler şunlardır:
Elektriksel direnç, ampul, ütü, elektrikli ısıtıcı gibi birçok alette ısı ve ışık elde etmek için kullanılan çok önemli bir özelliktir.
Soru 1: Bir elektrik devresinde, iletkenin elektrik akımına karşı gösterdiği zorluğa ne denir?
a) Voltaj b) Akım c) Direnç d) Güç
Cevap: c) Direnç. Çözüm: Tanım gereği, bir iletkenin elektrik akımının geçişine karşı gösterdiği zorluğa "direnç" denir.
Soru 2: Aşağıdaki sembol ve birim eşleştirmelerinden hangisi elektriksel direnç için doğru verilmiştir?
a) Sembol: V, Birim: Ohm (Ω) b) Sembol: R, Birim: Volt (V) c) Sembol: R, Birim: Ohm (Ω) d) Sembol: I, Birim: Amper (A)
Cevap: c) Sembol: R, Birim: Ohm (Ω). Çözüm: Elektriksel direncin sembolü "R" harfidir ve birimi "Ohm"dur. Ohm, Ω (omega) sembolü ile gösterilir.
Soru 3: Bir öğrenci, aynı pil ve ampul kullanarak farklı maddelerden yapılmış, aynı kalınlık ve uzunluktaki tellerle basit bir elektrik devresi kuruyor. Devredeki ampulün parlaklığının maddeye göre değiştiğini gözlemliyor. Bu değişikliğin temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
a) Telin uzunluğu b) Telin rengi c) Telin cinsi (yapıldığı madde) d) Pilin markası
Cevap: c) Telin cinsi (yapıldığı madde). Çözüm: Bir iletkenin direnci, yapıldığı maddenin cinsine bağlıdır. Farklı maddelerin serbest elektron sayıları farklı olduğu için elektrik akımına gösterdikleri direnç de farklı olur. Bu da ampulün parlaklığını değiştirir.