6. sınıf Emeviler ve Abbasiler dönemi hakkında bilgi

Question

Bu iki devletin kuruluşları ve yönetim şekilleri kafamı karıştırıyor. Özellikle Emevilerin Arap olmayan Müslümanlara karşı tutumu ile Abbasilerin daha kapsayıcı yönetimi arasındaki farkı tam anlayamadım. Hangi olaylar bu devletlerin zayıflamasına ve yıkılmasına neden oldu onu da öğrenmek istiyorum.

Answer 1

Emeviler Dönemi (661-750)

Dört Halife Dönemi'nden sonra İslam Devleti'nin başına Emevi ailesi geçti. Bu dönemde devletin yönetim şekli saltanata dönüştü. Yani yönetim, babadan oğula geçmeye başladı.

Emeviler Dönemi'nin Önemli Özellikleri:

• Başkent Şam'a taşındı. Halifelik merkezi Medine'den Şam'a alındı.
• İslam Devleti en geniş sınırlarına bu dönemde ulaştı. Kuzey Afrika'nın fethi tamamlandı ve İspanya (Endülüs) fethedildi.
• Arap olmayan Müslümanlara (mevali) ikinci sınıf vatandaş muamelesi yapıldı. Bu durum toplumda hoşnutsuzluğa neden oldu.
• Posta teşkilatı kuruldu ve Arapça resmi dil ilan edildi.
• İlk İslam parası bu dönemde basıldı.

Emevilerin Arap olmayan Müslümanlara karşı tutumu ve yönetimdeki bazı hatalar, halkın desteğini kaybetmelerine neden oldu. Sonunda Ebu Müslim Horasani önderliğindeki bir ayaklanma ile Emevi Hanedanı yıkıldı.

---

Abbasiler Dönemi (750-1258)

Emevi Hanedanı'nın yıkılmasından sonra iktidara Abbasi ailesi geldi. Abbasiler, Emevilere karşı özellikle Arap olmayan Müslümanların (İranlılar, Türkler) desteğiyle başarılı oldu.

Abbasiler Dönemi'nin Önemli Özellikleri:

• Başkent Bağdat'a taşındı. Bu, yönetim merkezinin doğuya kaydığını gösterir.
• Emevilerin aksine, Arap ve Arap olmayan Müslümanlar arasında eşitlik politikası izlendi. Bu sayede devlet güçlendi.
• Bilim, kültür ve sanat çok önemli bir seviyeye ulaştı. Bu döneme "İslam'ın Altın Çağı" da denir.
• Beytü'l Hikme (Bilgelik Evi) adında bir kütüphane ve tercüme merkezi kuruldu. Burada dünyanın dört bir yanından getirilen eserler Arapça'ya çevrildi.
• Devlet yönetiminde Türkler ve diğer milletlerden insanlar önemli görevlere getirildi.

Abbasilerin Zayıflaması ve Yıkılışı

Zamanla merkezi otorite zayıfladı. İran, Mısır, Kuzey Afrika gibi bölgelerde Abbasilere bağlı ama kendi başına hareket eden devletçikler (tevaif-i mülük) kuruldu. Bu durum Abbasi halifelerinin siyasi gücünü azalttı.

1258 yılında Moğol Hükümdarı Hülagü orduları Bağdat'ı işgal edip yağmaladı. Bu olay, Abbasi Devleti'nin yıkılışı oldu. Ancak halifelik unvanı Mısır'a taşındı ve sembolik olarak devam etti.

Türkler ve Abbasiler

Abbasiler, ordu ve yönetimde Türklere önemli görevler verdiler. Zamanla Türk komutanlar yönetimde söz sahibi oldu. Talass Savaşı'ndan (751) sonra Türkler ile Müslüman Araplar arasındaki ilişkiler gelişti ve Türkler kitle

Answer 2

6. Sınıf Emeviler ve Abbasiler Çözümlü Test Soruları

Soru 1: Emeviler Dönemi'nde Arap olmayan Müslümanlara "mevali" denilmiş ve bu kişiler devlet memurluğu gibi önemli görevlere getirilmemiştir. Abbasiler ise Türk, İranlı gibi farklı milletlerden olan kişileri yönetimde ve orduda görevlendirmişlerdir.
Bu iki farklı uygulamanın aşağıdakilerden hangisine yol açtığı söylenebilir?
a) Emeviler Dönemi'nde İslamiyet'in daha hızlı yayılmasına
b) Abbasiler Dönemi'nde bilim ve kültür hayatının canlanmasına
c) Emeviler Dönemi'nde ticaretin gelişmesine
d) Abbasiler Dönemi'nde halifeliğin saltanata dönüşmesine

Cevap: b) Abbasiler Dönemi'nde bilim ve kültür hayatının canlanmasına
Çözüm: Abbasilerin farklı milletlerden insanlara devlet kademelerinde yer vermesi, farklı kültür ve bilgi birikimlerinin bir araya gelmesini sağlamış, bu durum Bağdat'ta bilim ve kültür hayatının canlanmasına önemli katkıda bulunmuştur.

Soru 2: Emeviler Dönemi'nde halifelik babadan oğula geçerek saltanat haline gelmiştir. Devletin resmi dili Arapça yapılmış ve Arap parası kullanılmaya başlanmıştır. Abbasiler Dönemi'nde ise Türkler orduda ve yönetimde önemli görevler üstlenmiş, Arap olmayan Müslümanlara eşit haklar tanınmıştır.
Bu bilgilere göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?
a) Emeviler, merkezi otoriteyi güçlendirmeye çalışmıştır.
b) Abbasiler, devlet yönetiminde ırk ayrımını ortadan kaldırmıştır.
c) Emeviler Dönemi'nde İslam Devleti'nin sınırları daralmıştır.
d) Abbasiler, Emevilerin aksine farklı kültürlere daha açık olmuştur.

Cevap: c) Emeviler Dönemi'nde İslam Devleti'nin sınırları daralmıştır.
Çözüm: Verilen bilgilerde Emeviler Dönemi'nde sınırların daraldığına dair bir ifade bulunmamaktadır. Aksine, Emeviler Dönemi'nde İslam Devleti en geniş sınırlarına ulaşmıştır.

Soru 3: Abbasiler Dönemi'nde Bağdat şehri kurularak başkent yapılmış, "Beytü'l-Hikme" adı verilen bir bilim merkezi açılmıştır. Bu merkezde farklı dillerden birçok eser Arapçaya çevrilmiş ve bilim insanları yetişmiştir.
Bu uygulamaların temel amacı aşağıdakilerden hangisidir?
a) Sınırları genişletmek
b) Bilimsel ve kültürel gelişmeyi sağlamak
c) Emevi yönetimini tekrar canlandırmak
d) Halkın vergi yükünü azaltmak

Cevap: b) Bilimsel ve kültürel gelişmeyi sağlamak
Çözüm: Başkent olarak Bağdat'ın kurulması ve Beytü'l-Hikme gibi bir bilim merkezinin açılması, Abbasilerin bilim ve kültüre verdikleri önemi gösterir. Bu durum İslam medeniyetinin altın çağını yaşamasına zemin hazırlamıştır.