Hz. Muhammed (s.a.v.), İslam dininin peygamberidir. 610 yılında Mekke'de peygamberlik görevi başlamıştır. İlk Müslümanlar, eşi Hz. Hatice, amcasının oğlu Hz. Ali, yakın arkadaşı Hz. Ebubekir ve azatlı kölesi Hz. Zeyd'dir.
Hz. Muhammed (s.a.v.), Veda Haccı'ndan sonra Medine'de vefat etmiştir.
Hz. Muhammed'den (s.a.v.) sonra Müslümanları yöneten kişilere "Halife" denir. Bu döneme "Hulefa-i Raşidin" (Doğru Yolda Olan Halifeler) dönemi de denir. Bu halifeler, Müslümanların oyu ile (şura) seçilmiştir.
Soru 1: Mekkeli müşriklerin Müslümanlara yönelik baskıları artınca, Hz. Muhammed Müslümanların güvenliği için bir hicret planı yaptı. Bu hicretin ilk durağı olan Habeşistan'a bir grup Müslüman gönderildi. Habeşistan'ın seçilmesinin temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
a) Coğrafi olarak Mekke'ye çok yakın olması
b) Habeşistan'ın o dönemde adil bir hükümdar tarafından yönetilmesi
c) Habeşistan'da İslam'ın hızla yayılma imkanının olması
d) Habeşistan'ın ekonomik açıdan çok zengin bir ülke olması
Cevap: B
Çözüm: Habeşistan'ın seçilmesinin en önemli nedeni, o dönemde hükümdarı Necaşi'nin adaletli bir yönetici olarak tanınmasıydı. Bu durum, Mekkeli müşriklerin baskısından kaçan Müslümanların dinlerini özgürce yaşayabilecekleri güvenli bir sığınak arayışıyla doğrudan ilişkilidir.
Soru 2: Hz. Muhammed, Medine'ye hicret ettikten sonra şehirdeki farklı topluluklar arasında bir antlaşma imzaladı. Bu antlaşma, Müslümanlar, Yahudiler ve diğer Arap kabilelerini kapsıyordu. Bu antlaşmanın en önemli sonucu aşağıdakilerden hangisi olmuştur?
a) Medine'nin ekonomik olarak kalkınması sağlandı.
b) Mekkeli müşriklerle ticari ilişkiler başlatıldı.
c) Medine'de yaşayan tüm topluluklar, şehrin savunması ve barışı konusunda ortak hareket etme kararı aldı.
d) Yahudiler, İslam dinini kabul etmeye zorlandı.
Cevap: C
Çözüm: Medine Sözleşmesi olarak bilinen bu antlaşma, farklı inanç ve kökenden gelen toplulukları "Medine site devleti" çatısı altında toplamış, dış tehditlere karşı ortak savunma yapmayı ve şehir içi anlaşmazlıkları barışçıl yollarla çözmeyi öngörmüştür. Bu, İslam tarihindeki ilk yazılı anayasa niteliğindedir.
Soru 3: Dört Halife döneminde, İslam devletinin sınırları hızla genişlemiştir. Bu genişleme sırasında ele geçirilen topraklarda yaşayan gayrimüslim halka nasıl bir yaklaşım benimsenmiştir?
a) İslam'ı kabul etmeyenler sürgün edilmiştir.
b) Can, mal ve inanç güvenlikleri karşılığında belirli bir vergi (cizye) ödemeleri şartı koyulmuştur.
c) Tüm gayrimüslimler köle statüsüne alınmıştır.
d) Hiçbir vergi alınmamış, sadece Müslüman olmaları teşvik edilmiştir.
Cevap: B
Çözüm: Dört Halife dönemindeki fetih politikasında, gayrimüslim tebaanın can, mal ve inanç özgürlüğü güvence altına alınmıştır. Buna karşılık olarak, devletin onlara sağladığı güvenlik hizmetlerinin bir karşılığı ve askerlik yapmamalarının bedeli olarak "cizye" adı verilen bir vergi alınmıştır. Bu uygulama, o dönem için oldukça hoşgörülü bir yönetim anlayışını yansıtır.