İşaret sıfatları, varlıkların yerini veya konumunu belirtmek için kullandığımız sözcüklerdir. İsimlerden önce gelerek onları işaret ederler ve "hangi?" sorusuna cevap verirler.
Bu kitabı dün kütüphaneden aldım.
("Hangi kitap?" sorusuna "bu kitap" cevabını verir.)
Şu ağacın altında oturalım.
("Hangi ağaç?" sorusuna "şu ağaç" cevabını verir.)
O ev bizim eski evimizdi.
("Hangi ev?" sorusuna "o ev" cevabını verir.)
Öteki sokakta oyun oynuyorlar.
("Hangi sokak?" sorusuna "öteki sokak" cevabını verir.)
Beriki çocuk sınıfımızın en çalışkanıdır.
("Hangi çocuk?" sorusuna "beriki çocuk" cevabını verir.)
Bu, şu, o sözcükleri bir ismin yerine kullanılırsa işaret zamiri olur. Aradaki farkı anlamak için şu örneklere bakalım:
Kısacası, bir sözcük isimden önce gelip onu işaret ediyorsa işaret sıfatı, ismin yerine geçiyorsa işaret zamiri olur.
Soru 1: Aşağıdaki cümlelerin hangisinde işaret sıfatı kullanılmıştır?
a) Bu kitabı dün kütüphaneden aldım.
b) Şu, benim en sevdiğim kalemimdir.
c) Oradaki ev çok güzel görünüyor.
d) Bunların hepsi yeni geldi.
Cevap: A
Çözüm: "Bu" sözcüğü, "kitabı" isminin önüne gelerek onu işaret etmiş ve bir işaret sıfatı oluşturmuştur. Diğer seçeneklerdeki "şu, oradaki, bunların" sözcükleri isim olarak kullanılmıştır.
Soru 2: "O çocuklar, geçen hafta bu mahalleye taşındılar." cümlesindeki işaret sıfatının gösterdiği varlık ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
a) Dinleyiciye yakın bir çocuk grubunu gösterir.
b) Konuşana uzak, dinleyiciye yakın bir çocuk grubunu gösterir.
c) Hem konuşana hem dinleyene uzak bir çocuk grubunu gösterir.
d) Konuşana yakın bir çocuk grubunu gösterir.
Cevap: C
Çözüm: "O" işaret sıfatı, işaret edilen nesnenin hem konuşan hem de dinleyen kişiden uzakta olduğunu ifade eder.
Soru 3: Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangisi işaret sıfatı değildir?
a) Şu ağacın dallarına kuşlar yuva yapmış.
b) Bu soruyu çözmekte zorlanıyorum.
c) O, bizim sınıfın en çalışkan öğrencisidir.
d) Beriki araba çok hızlı gidiyor.
Cevap: C
Çözüm: C seçeneğindeki "O" sözcüğü, bir ismin yerine kullanılmıştır (öğrenci). Bu nedenle bir zamirdir, sıfat değildir. Diğer seçeneklerdeki sözcükler isimlerin önüne gelerek onları nitelemiş ve işaret sıfatı olmuşlardır.