6. Sınıf Medd-i Lâzım Nedir ve Nasıl Okunur?

Question

Hocam medd-i lâzım konusunu anlamakta zorlanıyorum. Özellikle harfte uzatma yapılırken neden ve ne kadar uzatılması gerektiğini tam kavrayamadım. Bu kuralı pratikte nasıl uygulayacağım konusunda biraz kafam karışık.

Answer 1

📖 Medd-i Lâzım'a Giriş

Kur'an-ı Kerim'i doğru ve güzel okumak için bilmemiz gereken kurallardan biri de Medd-i Lâzım'dır. Bu kural, okunuşu uzatmayı gerektiren önemli bir tecvid konusudur. Gelin bu kuralı birlikte öğrenelim!

🎯 Medd-i Lâzım Nedir?

Medd-i Lâzım, "Gerekli/Uzatılması Zorunlu Olan Uzatma" anlamına gelir. Bir kelimede, med harfinden (ا، و، ي) sonra sükûn (cezzim - harekesizlik) gelirse ve bu sükûn aslî (orijinal, kelimenin yapısında olan) ise, bu duruma Medd-i Lâzım denir.

Kısacası, iki şart vardır:

• ✅ Med harfi (Elif, Vav, Ya) olacak.
• ✅ Bu med harfinden sonra, kelimenin yapısında bulunan (yani sonradan durarak okumaktan kaynaklanmayan) bir sükûn/cezzim (ـْ) gelmelidir.

⏱️ Medd-i Lâzım Kaç Harf Uzatılır?

Medd-i Lâzım'ı okurken, uzatma miktarı 4 elif miktarıdır. Yani bir elif harfinin okunduğu sürenin 4 katı kadar uzatırız. (1 saniye kadar)

🔍 Medd-i Lâzım Çeşitleri ve Örnekler

Medd-i Lâzım'ın iki ana çeşidi vardır:

1. Kelime-i Musakkale (🔄 Sükûnlu Pekiştirilmiş)

• ✅ Bu çeşitte, med harfinden sonra gelen aslî sükûn, şeddeli bir harf üzerindedir.
• ✅ Yani harfin üzerinde hem şedde (ـّ) hem de cezzim (ـْ) varmış gibi düşünülür.

Örnek:

الْحَآقَّةُ (El-Hâkkah) Suresi'ndeki bu kelimede:

"آ" (Elif) bir med harfidir. Ondan hemen sonra "قْ" harfi gelir. Bu "ق" harfi şeddeli olduğu için (قَّ) aslında "قْق" şeklinde okunur. İlk "kaf" sükûnludur (قْ). İşte bu sükûn, kelimenin yapısında olduğu için bu bir Medd-i Lâzım (Kelime-i Musakkale)'dir ve 4 elif çekilerek "Hâaaaaakkah" şeklinde okunur.

2. Kelime-i Muhaffefe (🪽 Sükûnlu Hafifletilmiş)

• ✅ Bu çeşitte ise, med harfinden sonra gelen aslî sükûn, şeddesiz bir harf üzerindedir.

Örnek:

ءَاَلْـٰٔنَ (E-el'âne) kelimesinde:

İlk "آ" (Elif) med harfidir. Ondan sonra gelen "لْ" harfi, sükûnludur ve şeddesi yoktur. Bu yüzden bu, Medd-i Lâzım (Kelime-i Muhaffefe)'dir ve "Âaaaal'âne" şeklinde 4 elif miktarı uzatılarak okunur.

💡 Pratik Bilgiler

• 📌 Medd-i Lâzım'ın uzatılması farz yani zorunludur. Uzatılmazsa anlam değişebilir.
• 📌 En çok "Hâ Mîm" ile başlayan surelerin başında görürüz. Örneğin: "حمٓ"
• 🎧 Kur'an dinlerken veya okurken bu uzatmalara dikkat edelim, kulağımız bu kurala alışsın.