Nesli Tükenen ve Tükenmekte Olan Canlılar
Doğada, bazı hayvan ve bitki türlerinin sayısı çeşitli nedenlerle çok azalmıştır. Eğer bir türün dünya üzerindeki tüm bireyleri yok olursa buna nesli tükenmiş denir. Eğer sayıları çok azalmış ve yok olma tehlikesi varsa bu canlılara da nesli tükenmekte olan canlılar denir.
Nesli Tükenmiş Hayvanlara Örnekler:
- Mamut: Filin atası olan, uzun kıllara sahip bu dev hayvanlar Buzul Çağı'nda yaşamıştır.
- Dodo Kuşu: Uçamayan bir kuş türüydü. İnsanların yaşadığı adalara gelmesi ve avlanması sonucu nesli tükenmiştir.
- Tazmanya Kaplanı (Thylacine): Sırtında çizgileri olan, keseli bir hayvandı. Avustralya ve Tazmanya'da yaşıyordu.
Nesli Tükenmekte Olan Hayvanlara Örnekler:
- Panda: Sevimli görünümlü bu ayılar, Çin'de yaşar. Doğal yaşam alanlarının yok olması en büyük tehdittir.
- Deniz Kaplumbağaları: Yumurtlamak için kumsallara çıkarlar. Bu kumsalların insanlar tarafından kullanılması ve deniz kirliliği onları tehdit eder.
- Sumatra Kaplanı: Çok güzel postu için avlanmıştır. Ayrıca yaşadığı ormanlar da giderek azalmaktadır.
- Kutup Ayısı: Küresel ısınma nedeniyle buzullar eriyor ve bu da onların avlanma ve yaşam alanlarını yok ediyor.
Nesli Tükenmekte Olan Bitkilere Örnekler:
- Orkide Türleri: Pek çok orkide türü, güzellikleri nedeniyle doğadan toplanıp satıldığı için tehdit altındadır.
- Venüs Sinek Kapanı: Böcek yiyen bu ilginç bitki, yaşam alanı olan bataklıkların kurutulması tehlikesiyle karşı karşıyadır.
- Küre Dağı Çiğdemi: Ülkemizde sadece Küre Dağları'nda yetişen endemik (yani dünyada başka hiçbir yerde doğal olarak yetişmeyen) bir bitkidir.
Nesilleri Neden Tükeniyor?
- Doğal Yaşam Alanlarının Yok Olması: Ormanların kesilmesi, bataklıkların kurutulması, şehirlerin büyümesi.
- Kaçak Avlanma: Post, diş, boynuz ya da sadece koleksiyon için hayvanların öldürülmesi.
- İklim Değişikliği: Küresel ısınma, canlıların yaşadığı ortamı hızla değiştiriyor.
- Kirlilik: Hava, su ve toprak kirliliği canlıları hasta ediyor ve yaşam alanlarını zehirliyor.
Bu canlıları korumak için milli parklar ve doğa koruma alanları oluşturuluyor, avlanma yasaklanıyor ve hayvanat bahçelerinde üreme programları uygulanıyor. Unutmayalım, doğadaki her canlının bir görevi vardır ve birinin yok olması tüm doğal dengeyi etkiler.
