🧬 9. Sınıf Biyoloji 2. Dönem 1. Yazılı 1. Senaryo: Hazırlık Rehberi
Merhaba 9. sınıf öğrencileri! Biyoloji 2. dönem 1. yazılıya hazırlanırken nelere dikkat etmeniz gerektiğini bu rehberde bulabilirsiniz. Başarılar!
🧪 Hücre Bölünmesi
Hücre bölünmesi, canlıların büyümesi, gelişmesi ve üremesi için temel bir süreçtir. İki ana türü vardır:
- 🌱 Mitoz: Vücut hücrelerinde (somatik hücreler) görülür. Amaç, hücre sayısını artırmak ve dokuların onarılmasını sağlamaktır. Sonucunda genetik olarak aynı iki yeni hücre oluşur.
- 🌸 Mayoz: Üreme hücrelerinde (gametler) görülür. Amaç, kromozom sayısını yarıya indirmek ve genetik çeşitliliği sağlamaktır. Sonucunda genetik olarak farklı dört yeni hücre oluşur.
🧬 Kalıtım
Kalıtım, genetik özelliklerin ebeveynlerden yavrulara aktarılmasıdır. Temel kavramlar şunlardır:
- 🧬 Gen: DNA üzerinde belirli bir özelliği kodlayan bölümdür.
- 🧫 Alel: Bir genin farklı varyasyonlarıdır. Örneğin, göz rengi geni için mavi veya kahverengi alelleri olabilir.
- 📊 Genotip: Bir bireyin genetik yapısıdır. Örneğin, BB (baskın), Bb (melez) veya bb (çekinik).
- 👁️ Fenotip: Bir bireyin gözlemlenebilir özellikleridir. Örneğin, kahverengi gözlü veya mavi gözlü olmak.
- 🧱 Homozigot: Bir özellik için aynı alellere sahip olmak (örneğin, BB veya bb).
- 🧩 Heterozigot: Bir özellik için farklı alellere sahip olmak (örneğin, Bb).
🌍 Ekoloji
Ekoloji, canlıların birbirleriyle ve çevreleriyle olan ilişkilerini inceleyen bilim dalıdır. Temel kavramlar şunlardır:
- ☀️ Ekosistem: Canlılar (biyotik faktörler) ve cansız çevre (abiyotik faktörler) arasındaki etkileşimlerin oluşturduğu sistemdir.
- 🌲 Popülasyon: Aynı türden canlıların belirli bir alanda oluşturduğu topluluktur.
- 🐺 Komünite: Bir alanda yaşayan farklı popülasyonların oluşturduğu topluluktur.
- 🌱 Besin Zinciri: Canlıların birbirleriyle beslenme ilişkilerini gösteren sıralamadır. Üreticiler (bitkiler), tüketiciler (otoburlar, etoburlar, hepçiller) ve ayrıştırıcılar (mantarlar, bakteriler) bulunur.
- ♻️ Besin Ağı: Bir ekosistemdeki karmaşık beslenme ilişkilerini gösteren ağdır.
Sınavda başarılar dilerim!
