Kontrol Algoritmaları Nedir?
Kontrol algoritmaları, bir bilgisayar programının veya bir sistemin nasıl çalışacağını, hangi adımları hangi sırayla takip edeceğini belirleyen kurallar bütünüdür. Günlük hayatta yaptığımız birçok işlem aslında birer kontrol algoritmasıdır.
Bir problemi çözmek veya bir görevi yerine getirmek için izlenen adım adım yol, bir algoritma oluşturur. Algoritmalar, programlamanın temelini oluşturur.
Algoritma Türleri
Kontrol algoritmalarını temel olarak üç başlıkta inceleyebiliriz:
- Dizisel Algoritma: Adımların yukarıdan aşağıya doğru, sırayla ve hiçbir atlama veya tekrar olmadan işletildiği algoritmalardır.
- Karar (Seçim) Algoritması: Belirli bir koşula bağlı olarak farklı adımların işletildiği algoritmalardır. "Eğer (if)" ifadesi bu tür algoritmaların temelini oluşturur.
- Döngüsel Algoritma: Belirli bir koşul sağlandığı sürece, bir dizi işlemin tekrar tekrar yapıldığı algoritmalardır.
Algoritma Örnekleri
Örnek 1: Dizisel Algoritma - Çay Demleme
- 1. Başla.
- 2. Suyu çaydanlığa koy.
- 3. Çaydanlığı ocağa koy ve ocağı yak.
- 4. Su kaynayınca, demliğe çayı koy.
- 5. Demliğe kaynar suyu ekle.
- 6. Çayı 15 dakika demlenmeye bırak.
- 7. Servis et.
- 8. Bitir.
Örnek 2: Karar Algoritması - Sınıf Geçme Kontrolü
- 1. Başla.
- 2. Öğrencinin not ortalamasını al (ORT).
- 3. Eğer ORT ≥ 50 ise, "Sınıfı Geçti" yaz. (Evet ise 4. adıma git, hayır ise 5. adıma git)
- 4. "Sınıfı Geçti" mesajını göster. 6. adıma git.
- 5. "Sınıfta Kaldı" mesajını göster.
- 6. Bitir.
Bu algoritmada, öğrencinin not ortalamasına bağlı olarak farklı bir işlem yapılmaktadır. Bu bir karar mekanizmasıdır.
Örnek 3: Döngüsel Algoritma - 1'den 10'a Kadar Sayıları Yazdırma
- 1. Başla.
- 2. Sayaç değişkenini (S) 1 olarak ata. (S = 1)
- 3. Eğer S > 10 ise, 7. adıma git. (Koşul kontrolü)
- 4. S sayısını ekrana yazdır.
- 5. S'nin değerini 1 arttır. (S = S + 1)
- 6. 3. adıma geri dön. (Döngü)
- 7. Bitir.
Bu algoritmada, S değişkeninin değeri 10'u geçene kadar 3, 4, 5 ve 6. adımlar sürekli tekrarlanır. Bu bir döngü mekanizmasıdır.
Bu üç temel yapıyı (dizisel, karar, döngü) kullanarak çok daha karmaşık problemlerin çözümü için algoritmalar yazılabilir.
