avatar
ayse_soruyor
190 puan • 76 soru • 55 cevap
✔️ Cevaplandı • Doğrulandı

Yahudiliğin kutsal kitabı (Tevrat, Tanah)

Tora ve Tanah'ın ne olduğunu ve aralarındaki farkı tam olarak anlayamadım. Tora'nın Tanah'ın bir parçası olduğunu biliyorum ama diğer bölümlerin neleri içerdiğini karıştırıyorum. Bu kitapların içerik olarak birbirinden nasıl ayrıldığını öğrenmek istiyorum.
WhatsApp'ta Paylaş
1 CEVAPLARI GÖR
✔️ Doğrulandı
0 kişi beğendi.
avatar
zeynep07
100 puan • 66 soru • 50 cevap
# 📜 Yahudiliğin Kutsal Kitabı: Tevrat ve Tanah

Yahudiliğin kutsal metinleri, dünyanın en eski ve en etkili dini geleneğinin temelini oluşturur. Bu metinler yalnızca dini bir kanunlar bütünü değil, aynı zamanda bir halkın tarihini, hikmetini, şiirini ve kimliğini taşıyan kadim bir hazinedir. "Tevrat" ve "Tanah" terimleri sıklıkla birbiri yerine kullanılsa da, aslında hiyerarşik bir bütünün parçalarını ifade ederler.

✨ Tanah: Yahudi Kutsal Yazılarının Tamamı

Tanah, Yahudi İncil'i olarak adlandırılan, üç bölümden oluşan kutsal kitabın tamamına verilen isimdir. İsmini bu üç bölümün İbranice baş harflerinden alır:

  • 📖 Tora (Tevrat / Öğreti / Kanun)
  • 📚 Nevi'im (Peygamberler)
  • 🖋️ Ketuvim (Kitaplar / Yazılar)

Tanah'ın içeriği, Hristiyanlığın Eski Ahit'i ile büyük ölçüde örtüşür, ancak kitapların sıralanışı, yorumu ve bazı bölümlerin dahil edilmesi konusunda farklılıklar vardır.

1. Tora (Tevrat) 🎓

Tora, Tanah'ın en kutsal ve merkezi bölümüdür. "Beş Kitap" veya "Musa'nın Beş Kitabı" olarak da bilinir. El yazması tomar halinde sinagoglarda saklanır ve haftalık periyotlarla (parşa) okunur. Beş kitap şunlardır:

  • Bereşit (Yaratılış): Dünyanın ve insanın yaratılışı, ilk atalar (Avraam, İshak, Yakup) ve Mısır'a yerleşme.
  • Şemot (Çıkış): İsrailoğulları'nın Mısır'dan çıkışı, Musa, On Emir ve Sina Dağı'nda vahiy.
  • Vayikra (Levililer): Başta kurban ve temizlik kuralları olmak üzere dini kanunlar ve ritüeller.
  • Bamidbar (Sayılar): Çölde geçen 40 yıl ve bu süreçte yaşanan olaylar.
  • Devarim (Yasa'nın Tekrarı): Musa'nın Moav topraklarında halka verdiği son öğütler ve kanunların tekrarı.

2. Nevi'im (Peygamberler) 🗣️

Bu bölüm, tarihsel peygamberlerin kitaplarını ve İsrail krallıklarının tarihini içerir. İki alt gruba ayrılır:

  • Önceki Peygamberler: Yeşu, Hakimler, Samuel (I & II) ve Krallar (I & II) kitapları. Tarih anlatımı devam eder.
  • Sonraki Peygamberler: "Büyük Peygamberler" (Yeşaya, Yeremya, Hezekiel) ve "On İki Küçük Peygamber" (Hoşea'dan Malaki'ye) kitapları. Daha çok kehanet, sosyal adalet çağrıları ve ahlaki öğretiler içerir.

3. Ketuvim (Yazılar) 📜

Tanah'ın en çeşitli bölümüdür. Şiirsel, felsefi ve tarihsel metinlerden oluşur.

  • Şiir ve Bilgelik Kitapları: Mezmurlar (Zebur), Süleyman'ın Özdeyişleri, Eyüp.
  • Beş Megillot (Beş Tomar): Rut, Ezgiler Ezgisi, Vaiz, Ağıtlar ve Ester. Belirli bayramlarda okunur.
  • Diğer Tarihsel/Didaktik Kitaplar: Daniel, Ezra-Nehemya ve Tarihler (I & II).

🔍 Önemli Kavramlar ve Yazılış Süreci

Yahudi geleneğine göre Tora, Musa'ya Sina Dağı'nda kelimesi kelimesine vahyedilmiştir ve bu nedenle değiştirilemez. Nevi'im ve Ketuvim ise ilham edilmiş metinlerdir. Tüm bu metinler yüzyıllar boyunca Masoretik adı verilen haham katipler tarafından, inanılmaz bir titizlikle, harf harf kopyalanarak günümüze ulaştırılmıştır.

💎 Sonuç

Tanah, yalnızca Yahudi halkının dini ve milli kimliğinin temel taşı değil, aynı zamanda Batı medeniyetinin ahlaki, edebi ve hukuki düşüncesini derinden şekillendirmiş bir eserdir. Tevrat (Tora) ise bu büyük yapının kalbinde, hem günlük yaşamı hem de yüksek ahlakı düzenleyen, sürekli üzerinde düşünülen ve yorumlanan bir "yaşam kılavuzu" olarak varlığını sürdürmektedir.

Yorumlar