Bir konuyu, olayı veya düşünceyi anlatırken kullandığımız yöntemlere anlatım biçimleri denir. Yazar, amacına ve anlatmak istediğine göre farklı anlatım biçimlerini tercih eder.
Başlıca dört tür anlatım biçimi vardır:
Bu anlatım biçiminde amaç, bilgi vermek ve öğretmektir. Okuyucunun kafasındaki bir soruyu cevaplamak veya bir konu hakkında aydınlatmak için kullanılır.
Özellikleri:
💡 Örnek: "Fotosentez, yeşil bitkilerin güneş ışığını kullanarak karbondioksit ve sudan kendi besinini üretmesidir."
Bu anlatım biçiminde bir olay anlatılır. Olaylar bir zaman sırasına göre, yer ve zaman belirtilerek aktarılır. Okuyucuyu olayın içine çekmek amaçlanır.
Özellikleri:
💡 Örnek: "Dün akşam arkadaşlarımla parka gittik. Orada top oynarken ayağım takıldı ve düştüm. Hemen ayağa kalktım ve oyuna devam ettim."
Bu anlatım biçiminde, varlıkların, nesnelerin, insanların veya manzaraların göz önünde canlanacak şekilde anlatılması amaçlanır. Beş duyu organımıza (görme, işitme, dokunma, tatma, koklama) hitap eden ayrıntılara yer verilir.
Özellikleri:
💡 Örnek: "Sahildeki kumlar güneşin altında altın gibi parlıyordu. Hafif rüzgâr, yüzümü okşuyor ve denizin tuzlu kokusunu getiriyordu. Uzaktan martıların çığlıkları duyuluyordu."
Bu anlatım biçiminde, bir düşünceyi kanıtlamak veya okuyucuyu ikna etmek amaçlanır. Yazar, kendi görüşünü savunurken karşıt görüşleri de ele alır ve çürütmeye çalışır.
Özellikleri:
💡 Örnek: "Bence her öğrenci bir enstrüman çalmayı öğrenmelidir. Çünkü müzik yapmak hem beyni geliştirir hem de stresi azaltır. Bazıları bunun için vakit olmadığını söylese de, günde yarım saat ayırmak bile yeterli olacaktır."
Bir metni okurken "Yazar burada ne yapmaya çalışıyor?" sorusunu kendine sorarsan, anlatım biçimini kolayca bulabilirsin! 🎉
