📝 Ayrı Yazılan Birleşik Kelimeler
Birleşik kelimeler, dilimizde genellikle bitişik yazılır. Ancak bazı özel durumlarda ve belirli kurallar çerçevesinde, birleşik kelimeler ayrı yazılır. Bu durumları öğrenmek, yazım kurallarını doğru uygulamamız açısından çok önemlidir. 🎯
🔍 Ayrı Yazılan Birleşik Kelimelerin Özellikleri
Bu kelimeler, anlamca kaynaşmış olsalar bile, kendi anlamlarını büyük ölçüde korudukları için ayrı yazılırlar. İşte bu durumları gruplar halinde inceleyelim:
1. 🗣️ Etmek, Eylemek, Olmak, Kılmak ile Yapılan Birleşik Fiiller
Eğer bu yardımcı fiillerle birleşen isim, bir ses düşmesine veya ses türemesine uğramıyorsa, genellikle ayrı yazılır.
- ✅ alt etmek
- ✅ yer etmek
- ✅ göz etmek
- ✅ kul olmak
- ✅ arz eylemek
- ✅ not etmek
- ✅ terk etmek
Not: "hissetmek", "reddetmek" gibi ses türemesi olan kelimeler bitişik yazılır.
2. 🌍 Yer Adları (Coğrafi Terimler)
Birleşik yapıdaki yer adları ayrı yazılır.
- ✅ Koca Ali
- ✅ Sivri Hisar
- ✅ Aşağı Ayrancı
- ✅ Yanık Kervan
3. 🧮 Kurallı Birleşik Fiiller
Yeterlik, tezlik, sürerlik ve yaklaşma fiilleri ayrı yazılır.
- ✅ Yeterlik Fiili: yapabilmek, gidebilmek
- ✅ Tezlik Fiili: çıkıvermek, alıvermiş
- ✅ Sürerlik Fiili: bakakalmak, süregelmek
- ✅ Yaklaşma Fiili: düşeyazdım, öleyazdı
4. 🔄 İki veya Daha Fazla Kelimeden Oluşan Sayılar
Tüm sayılar ayrı yazılır.
- ✅ iki yüz
- ✅ beş yüz elli beş
- ✅ üç yüz altmış beş
5. 🎨 Renk Adları
Bir rengin tonu belirtilirken kullanılan birleşik kelimeler ayrı yazılır.
- ✅ bal rengi
- ✅ gece mavisi
- ✅ limon sarısı
- ✅ boncuk mavisi
6. 🧪 Bilim ve Bilimsel Terimler
Özellikle teknik ve bilimsel terimler ayrı yazılır.
- ✅ gül suyu
- ✅ çöven otu
- ✅ demir oksit
- ✅ tazyik suyu
7. 🏛️ Resmi Kurum ve Kuruluş Adları
Kurum ve kuruluş adlarını oluşturan kelimeler ayrı yazılır.
- ✅ Milli Eğitim Bakanlığı
- ✅ Türk Dil Kurumu
- ✅ Sağlık Ocağı
💡 Önemli Uyarılar
- 📌 Birleşik kelimelerin ayrı mı bitişik mi yazıldığını anlamanın en iyi yolu, bir sözlüğe başvurmaktır.
- 📌 Dil sürekli gelişen bir varlıktır. Bazı ayrı yazılan kelimeler, zamanla bitişik yazılmaya başlayabilir.
- 📌 Kuralı bilmediğiniz kelimeleri, güvenilir bir kaynaktan mutlaka kontrol edin.
Bu kuralları öğrendikten sonra, okuduğunuz metinlerde ayrı yazılan birleşik kelimelere dikkat ederek bilginizi pekiştirebilirsiniz. 📚
