Balon Joje Nedir?
Balon joje, laboratuvarda hassas sıvı hacim ölçümü ve çözelti hazırlamak için kullanılan bir cam malzemedir. Adını, uzun ve ince bir boyun kısmının ucunda şişkin, yuvarlak bir haznesinin olmasından alır. Bu şişkin kısım bir balonu andırdığı için "balon" joje olarak adlandırılır.
Ne İşe Yarar?
Balon jojelerin temel işlevi, üzerinde yazan sıcaklık ve hacim değerine göre tam olarak sıvı hazırlamaktır. Örneğin, üzerinde "250 mL, 20°C" yazan bir balon joje, 20°C sıcaklıkta tam 250 mL sıvı alacak şekilde kalibre edilmiştir.
Başlıca kullanım amaçları şunlardır:
- Hassas (standart) çözeltilerin hazırlanması: Belirli bir konsantrasyonda çözelti hazırlamak için kullanılır. Katı bir madde tartılıp balon jojeye konur, üzeri işaret çizgisine kadar çözücü (genellikle saf su) ile tamamlanarak karıştırılır.
- Seyreltme işlemleri: Konsantre bir çözeltiden alınan belirli bir hacim, balon jojede seyreltilerek daha düşük konsantrasyonlu çözeltiler elde edilir.
Balon Joje Kullanımı ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Balon jojeler kesinlikle ısıtılmaz. Isıtma işlemi için dereceli silindir veya beher gibi diğer cam malzemeler kullanılır.
- Hacim ölçümü, sıvının menisküs adı verilen içbükey yüzeyinin alt kısmı, jojenin boynundaki işaret çizgisi ile tam aynı hizaya gelecek şekilde ayarlanmalıdır.
- Son hacim ayarı genellikle bir damlalık (piset) yardımıyla yapılır. Bu sayede işaret çizgisine hassas bir şekilde ulaşılır ve fazla sıvı eklenmesi önlenir.
- Balon jojeler, üzerlerinde yazan hacim değeri kadar sıvıyı tutacak şekilde tasarlandığı için, içindeki sıvıyı tamamen boşalttığınızda bile cam yüzeylerde kalan ince bir film nedeniyle tamamen boşalmaz. Bu nedenle, içine konulan çözünen madde kaybı olmaması için iyice çalkalanmalıdır.
Özetle, balon joje, bir kimyager veya öğrenci için konsantrasyonu kesin olarak bilinen çözeltiler hazırlamanın olmazsa olmaz, hassas bir laboratuvar aletidir.
