Evrende karşılaştığımız bazı sayılar akıl almaz derecede büyüktür. Örneğin, ışık hızı yaklaşık 299,792,458 metre/saniye'dir. Benzer şekilde, bazı atomların kütlesi ise inanılmaz derecede küçüktür. Bu tür sayıları sürekli olarak yazmak ve kullanmak hem zaman kaybına yol açar hem de hata yapma olasılığını artırır. İşte bilimsel gösterim bu karmaşayı ortadan kaldırır.
Bilimsel gösterim, bir sayıyı iki ana bölüm halinde ifade eder:
Genel formül şu şekildedir: katsayı x 10üs
Örneğin, 3,000,000 sayısı bilimsel gösterimle 3 x 106 şeklinde ifade edilir.
Bilimsel gösterimde toplama ve çıkarma yapabilmek için, sayıların 10'un aynı kuvvetine sahip olması gerekir. Eğer üsler farklıysa, önce üsleri eşitlememiz gerekir.
Örnek:
(2 x 103) + (3 x 102) işlemini yapalım.
Öncelikle 3 x 102 sayısını 0.3 x 103 şeklinde yazarak üsleri eşitleriz.
Şimdi işlemimiz (2 x 103) + (0.3 x 103) haline geldi. Katsayıları topladığımızda ise sonuç 2.3 x 103 olur.
Çarpma ve bölme işlemleri toplama ve çıkarmaya göre daha basittir. Çarpma işleminde katsayılar çarpılır ve üsler toplanır. Bölme işleminde ise katsayılar bölünür ve üsler çıkarılır.
Örnek (Çarpma):
(2 x 103) x (3 x 102) = (2 x 3) x 10(3+2) = 6 x 105
Örnek (Bölme):
(6 x 105) / (2 x 103) = (6 / 2) x 10(5-3) = 3 x 102
Bilimsel gösterim sadece laboratuvarlarda veya ders kitaplarında karşımıza çıkmaz. Bilgisayarların bellek kapasitelerini ifade ederken, astronomide galaksiler arası mesafeleri ölçerken veya nanoteknolojide atomların boyutlarını belirtirken de sıklıkla kullanılır. Bu nedenle, bilimsel gösterimi anlamak, modern dünyayı anlamak için önemli bir adımdır.
Bilimsel gösterim, büyük ve küçük sayıları ifade etmenin pratik ve etkili bir yoludur. Temel mantığını ve işlem kurallarını öğrenerek, bilimsel metinleri daha kolay anlayabilir ve karmaşık hesaplamaları daha hızlı yapabilirsiniz. Unutmayın, pratik yapmak bu konuda ustalaşmanın anahtarıdır!
