bir boyutta sabit ivmeli hareket 10. sınıf örnekleri

Question

Merhaba! Bu başlık altında, 10. sınıf fizik dersinin en temel konularından biri olan "bir boyutta sabit ivmeli hareket" ile ilgili örnek sorular ve çözümlerini bulacaksın. Bu örneklerle, bir cismin düzgün hızlanarak veya yavaşlayarak nasıl hareket ettiğini, aldığı yolu ve geçen süreyi hesaplamayı adım adım öğreneceksin. Konuyu pekiştirmene ve sınavlara hazırlanmana yardımcı olacak, günlük hayattan da bağlantılar kurabileceğin pratik sorular seni bekliyor.

Answer 1

🚀 Sabit İvmeli Hareket: 10. Sınıf Örnekleri (Ders Notu)

Sabit ivmeli hareket, bir cismin hızının düzenli olarak arttığı veya azaldığı harekettir. Bu tür hareketi anlamak için bazı temel kavramları ve formülleri bilmek önemlidir. İşte 10. sınıf seviyesine uygun örneklerle sabit ivmeli hareketin ders notu:

📝 Temel Kavramlar

• 📍 İvme (a): Birim zamandaki hız değişimidir. Birimi m/s²'dir.
• ⏱️ Hız (v): Bir cismin birim zamandaki yer değiştirme miktarıdır. Birimi m/s'dir.
• 📏 Yer Değiştirme (Δx): Bir cismin başlangıç noktası ile bitiş noktası arasındaki mesafedir. Birimi metredir (m).
• ⏳ Zaman (t): Hareketin süresidir. Birimi saniyedir (s).

📚 Formüller

Sabit ivmeli harekette kullanılan temel formüller şunlardır:

1. 🥇 Hız-Zaman Denklemi: v = v₀ + at (v: son hız, v₀: ilk hız, a: ivme, t: zaman)
2. 🥈 Yer Değiştirme-Zaman Denklemi: Δx = v₀t + (1/2)at²
3. 🥉 Zamansız Hız Denklemi: v² = v₀² + 2aΔx

✍️ Örnek Sorular ve Çözümleri

🚗 Örnek 1:

İlk hızı 10 m/s olan bir araba, 2 m/s²'lik sabit ivmeyle hızlanıyor. 5 saniye sonraki hızı ne olur?

Çözüm:

v₀ = 10 m/s
a = 2 m/s²
t = 5 s

v = v₀ + at
v = 10 + (2)(5)
v = 20 m/s

Arabanın 5 saniye sonraki hızı 20 m/s olur.

🚲 Örnek 2:

Duran halden harekete başlayan bir bisikletli, 4 m/s²'lik ivmeyle 3 saniye boyunca hızlanıyor. Bu süre içinde ne kadar yol alır?

Çözüm:

v₀ = 0 m/s
a = 4 m/s²
t = 3 s

Δx = v₀t + (1/2)at²
Δx = (0)(3) + (1/2)(4)(3)²
Δx = 0 + (2)(9)
Δx = 18 m

Bisikletli 3 saniye içinde 18 metre yol alır.

⚽ Örnek 3:

25 m/s hızla giden bir top, frene basıldığında 5 m/s²'lik ivmeyle yavaşlıyor. Top durana kadar ne kadar yol alır?

Çözüm:

v₀ = 25 m/s
a = -5 m/s² (yavaşladığı için ivme negatif)
v = 0 m/s (durduğu için son hız sıfır)

v² = v₀² + 2aΔx
0² = 25² + 2(-5)Δx
0 = 625 - 10Δx
10Δx = 625
Δx = 62.5 m

Top durana kadar 62.5 metre yol alır.

💡 Ek Bilgiler

• 🌈 Sabit ivmeli harekette, ivme zamanla değişmez.
• 📈 Hızlanma durumunda ivme pozitif, yavaşlama durumunda ise negatiftir.
• 🎯 Bu formüller, hava direncinin ihmal edildiği ideal durumlar için geçerlidir.

Umarım bu ders notu, sabit ivmeli hareketi anlamanıza yardımcı olur. Başarılar!