🧮 Birinci Dereceden Denklemler: Temel Kavramlar
Birinci dereceden denklemler, içinde bilinmeyen sadece bir değişken bulunduran ve bu değişkenin en yüksek kuvvetinin 1 olduğu denklemlerdir. Bu tür denklemlerin genel formu ax + b = 0 şeklindedir, burada 'a' ve 'b' sabit sayılardır ve 'x' ise bilinmeyendir. Amacımız, 'x' değerini bulmaktır.
- 🔑 Bilinmeyen (Değişken): Denklemde değeri aranan ifade (genellikle x, y, z gibi harflerle gösterilir).
- ⚖️ Sabit: Değeri değişmeyen, bilinen sayılar.
- ➕ Katsayı: Bilinmeyenin önünde bulunan sayı (örneğin, 3x denkleminde 3 katsayıdır).
✍️ Denklem Çözme Adımları
Birinci dereceden bir denklemi çözmek için aşağıdaki adımları izleyebiliriz:
- 1️⃣ Denklemi Düzenle: Varsa, parantezleri açın ve benzer terimleri bir araya getirin.
- 2️⃣ Bilinmeyeni Yalnız Bırak: Bilinmeyeni denklemin bir tarafında yalnız bırakmak için gerekli işlemleri yapın. Genellikle, eşitliğin her iki tarafına aynı sayıyı ekleyerek veya çıkararak, ya da aynı sayı ile çarparak veya bölerek bu sağlanır.
- 3️⃣ Çözümü Bul: Bilinmeyenin değerini hesaplayın.
- 4️⃣ Kontrol Et: Bulduğunuz değeri orijinal denklemde yerine koyarak doğruluğunu kontrol edin.
Örnek: 2x + 5 = 11 denklemini çözelim.
- 1️⃣ Her iki taraftan 5 çıkaralım: 2x = 6
- 2️⃣ Her iki tarafı 2'ye bölelim: x = 3
Bu durumda, denklemin çözümü x = 3'tür.
🚧 Birinci Dereceden Eşitsizlikler: Temel Kavramlar
Birinci dereceden eşitsizlikler, denklemlere benzerdir ancak eşitlik (=) yerine büyüktür (>), küçüktür (<), büyük eşittir (≥) veya küçük eşittir (≤) sembolleri kullanılır. Eşitsizliklerin genel formu ax + b > 0, ax + b < 0, ax + b ≥ 0 veya ax + b ≤ 0 şeklindedir.
- 📈 Büyüktür (>): Bir değerin diğerinden daha büyük olduğunu ifade eder.
- 📉 Küçüktür (<): Bir değerin diğerinden daha küçük olduğunu ifade eder.
- ⚖️ Büyük Eşittir (≥): Bir değerin diğerinden büyük veya eşit olduğunu ifade eder.
- 🔩 Küçük Eşittir (≤): Bir değerin diğerinden küçük veya eşit olduğunu ifade eder.
✍️ Eşitsizlik Çözme Adımları
Birinci dereceden bir eşitsizliği çözmek için aşağıdaki adımları izleyebiliriz:
- 1️⃣ Eşitsizliği Düzenle: Varsa, parantezleri açın ve benzer terimleri bir araya getirin.
- 2️⃣ Bilinmeyeni Yalnız Bırak: Bilinmeyeni eşitsizliğin bir tarafında yalnız bırakmak için gerekli işlemleri yapın. Dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta, eşitsizliğin her iki tarafını negatif bir sayı ile çarptığınızda veya böldüğünüzde eşitsizlik yön değiştirir.
- 3️⃣ Çözüm Kümesini Belirle: Bilinmeyenin hangi değerler aralığında olduğunu belirleyin.
- 4️⃣ Çözümü Göster: Çözüm kümesini sayı doğrusu üzerinde veya aralık notasyonu ile ifade edin.
Örnek: 3x - 2 < 7 eşitsizliğini çözelim.
- 1️⃣ Her iki tarafa 2 ekleyelim: 3x < 9
- 2️⃣ Her iki tarafı 3'e bölelim: x < 3
Bu durumda, eşitsizliğin çözümü x < 3'tür. Yani, x'in 3'ten küçük tüm değerleri bu eşitsizliği sağlar.