Buhar basıncı, kapalı bir kapta bulunan bir sıvının yüzeyinden buharlaşan moleküllerin oluşturduğu basınçtır. Sıvı molekülleri sürekli hareket halindedir ve bazıları yeterli enerjiye sahip olduklarında sıvı yüzeyinden ayrılarak gaz fazına geçerler. Bu olaya buharlaşma denir. Gaz fazına geçen moleküller, kabın duvarlarına çarparak bir basınç uygularlar. İşte bu basınca buhar basıncı denir.
Buhar basıncı, sıvının sıcaklığına ve türüne bağlıdır. Sıcaklık arttıkça, moleküllerin kinetik enerjisi artar ve daha fazla molekül buharlaşarak buhar basıncını yükseltir. Farklı sıvıların molekülleri arasındaki çekim kuvvetleri de farklıdır. Çekim kuvvetleri zayıf olan sıvılar daha kolay buharlaşır ve daha yüksek buhar basıncına sahip olurlar.
Kaynama noktası, bir sıvının buhar basıncının dış basınca eşit olduğu sıcaklıktır. Dış basınç genellikle atmosfer basıncıdır. Bir sıvı ısıtıldıkça buhar basıncı artar. Buhar basıncı dış basınca ulaştığında, sıvı kaynamaya başlar. Kaynama sırasında, sıvı içindeki tüm moleküller gaz fazına geçer.
Deniz seviyesinde suyun kaynama noktası 100°C'dir, çünkü bu sıcaklıkta suyun buhar basıncı atmosfer basıncına eşittir. Yüksek rakımlarda atmosfer basıncı daha düşük olduğu için su daha düşük sıcaklıkta kaynar. Örneğin, bir dağın tepesinde su 100°C'den daha düşük bir sıcaklıkta kaynayabilir.
Özetle, buhar basıncı bir sıvının buharlaşma eğilimini gösteren bir ölçüdür ve kaynama noktası, buhar basıncının dış basınca eşit olduğu sıcaklıktır. Bu iki kavram, sıvıların davranışlarını anlamak için önemlidir.
