Demir eksikliği, dünyada en sık görülen beslenme kaynaklı sağlık sorunlarından biridir. Vücudun yeterli miktarda sağlıklı kırmızı kan hücresi (alyuvar) üretememesine yol açan bu durum, birçok organ ve sistemin işleyişini etkiler. Peki, vücudunuzun size "yeterli demirim yok" dediğini nasıl anlarsınız? İşte demir eksikliğinin en yaygın ve kritik belirtileri.
Demir, kanda oksijen taşıyan hemoglobin proteininin yapı taşıdır. Eksikliğinde dokulara ve organlara yeterli oksijen taşınamaz. Bu durum demir eksikliği anemisi olarak adlandırılır ve vücutta bir dizi alarm sinyalinin çalmasına neden olur.
En belirgin ve sık görülen işarettir. Oksijen eksikliği nedeniyle kişi kendini sürekli bitkin, enerjisiz ve güçsüz hisseder. Normalde kolayca yapılan işler bile ağır gelmeye başlar.
Özellikle iç göz kapağının, tırnak yataklarının ve avuç içlerinin normalden daha soluk olması tipik bir bulgudur. Hemoglobin seviyesi düştükçe ciltteki pembe-kırmızı renk kaybolur.
Kalp, dokulara yeterli oksijen götürebilmek için daha hızlı atmaya başlar. Bu da çarpıntı hissine yol açar. Merdiven çıkma, yürüyüş gibi hafif fiziksel aktivitelerde bile nefes nefese kalınabilir.
Beyne yeterli oksijen gitmemesi, odaklanma sorunları, zihinsel bulanıklık, unutkanlık ve sık tekrarlayan baş ağrılarına neden olabilir.
Özellikle dinlenme anında bacaklarda karıncalanma, yanma ve hareket ettirme isteği ile kendini gösteren nörolojik bir semptom, demir eksikliği ile ilişkili olabilir.
Eller ve ayaklar sürekli soğuktur. Normal oda sıcaklığında bile üşüme hissi yaşanabilir.
Toprak, kil, buz, kireç, nişasta gibi besin olmayan maddeleri yeme isteği, demir eksikliğinin şaşırtıcı ve ciddi bir belirtisi olabilir.
Bu belirtilerden birkaçını kendinizde gözlemliyorsanız, kendi kendinize teşhis koymak veya gelişigüzel demir takviyesi almak yerine mutlaka bir doktora başvurmalısınız. Doktorunuz basit bir kan testi (tam kan sayımı, serum demiri, ferritin) ile tanıyı kolayca koyabilir. Altta yatan neden (örneğin bir kanama odağı) araştırılmalı ve tedavi buna göre planlanmalıdır.
Demir eksikliği, doğru teşhis ve tedavi ile tamamen düzeltilebilen bir durumdur. Vücudunuzun verdiği sinyalleri göz ardı etmeyin; erken müdahale, hayat kalitenizi geri kazanmanın ilk adımıdır.
Sağlıklı günler dileriz! 💚
