avatar
✔️ Cevaplandı • Doğrulandı

Edebi metin sınıflandırması

Bu konuyu anlamakta biraz zorlanıyorum. Edebi metinleri türlerine göre nasıl ayıracağımı tam olarak kavrayamadım. Özellikle olay yazıları ve düşünce yazıları arasındaki farkları netleştirmek istiyorum.
1 CEVAPLARI GÖR
✔️ Doğrulandı
0 kişi beğendi.
avatar
sedababa
1370 puan • 0 soru • 103 cevap

Edebi Metinlerin Sınıflandırılması

Edebi metinler, genel olarak iki ana gruba ayrılarak incelenir. Bu sınıflandırma, metinlerin gerçeklikle olan ilişkisi, işlevi ve üslubuna dayanır.

1. Sanatçılar Tarafından Yazılan (Kurmaca / Edebi) Metinler

Bu metinler, estetik zevk vermek ve okuyucuda güzellik duygusu uyandırmak amacıyla yazılır. Yazar, kelimelerle adeta bir resim çizer veya bir beste yapar. Gerçeklik olduğu gibi değil, yazarın süzgecinden geçirilerek, değiştirilerek ve yeniden yorumlanarak aktarılır. Bu metinlerde anlatılanlar tamamen hayal ürünü olabileceği gibi, gerçek bir olaydan esinlenilerek de kurgulanabilir.

Örnek Türler:

  • Şiir
  • Roman
  • Hikâye (Öykü)
  • Masal
  • Destan
  • Tiyatro (Oyun)
  • Deneme
  • Eleştiri

2. Sanatçılar Tarafından Yazılmayan (Öğretici / Bilgilendirici) Metinler

Bu metinlerin temel amacı bilgi vermek, bir konuyu öğretmek, açıklamak veya ikna etmektir. Gerçeklik olduğu gibi, nesnel bir şekilde aktarılır. Kurmaca metinlerdeki gibi bir "kurgu" söz konusu değildir. Dil, daha çok göndergesel işlevde kullanılır; yani doğrudan ve açık bir anlatım benimsenir.

Örnek Türler:

  • Tarihî Metinler (Ferman, antlaşma metinleri)
  • Felsefî Metinler (Felsefe kitapları)
  • Bilimsel Metinler (Makale, tez, bildiri)
  • Gazete Çevresinde Gelişen Metinler (Haber, röportaj, deneme)
  • Kişisel Hayatı Konu Alan Metinler (Mektup, günlük, anı, biyografi, otobiyografi)

Özetle:

  • Kurmaca Metinler: Sanat için, öznel, yorum içerir, estetik kaygı taşır.
  • Öğretici Metinler: Bilgi için, nesnel, gerçekleri aktarır, açıklayıcıdır.

Bir metni sınıflandırırken "Bu metin niçin yazılmış?" sorusunu sormak, bize doğru yolu gösterir. Eğer cevap "sanat yapmak, duygu uyandırmak" ise kurmaca; "öğretmek, bilgilendirmek" ise öğretici metin grubuna girer.

Yorumlar