Bir üçgenin ağırlık merkezi, üçgenin üç kenarortayının kesiştiği noktadır. Kenarortay, bir köşeyi karşı kenarın orta noktasına birleştiren doğru parçasıdır.
Eşkenar üçgen, tüm kenar uzunlukları ve tüm iç açıları (her biri 60°) birbirine eşit olan özel bir üçgendir. Bu eşitlik, ağırlık merkezinin konumuna da yansır.
Bir eşkenar üçgenin bir kenar uzunluğuna \( a \) dersek, yüksekliği \( h = \frac{a\sqrt{3}}{2} \) formülü ile hesaplanır.
Ağırlık merkezi, yüksekliğin tepe noktasından itibaren \( \frac{2}{3} \)'ü kadar aşağıdadır. Bu nedenle, ağırlık merkezinin herhangi bir kenara olan dikey uzaklığı, yüksekliğin \( \frac{1}{3} \)'üne eşittir.
Yani, ağırlık merkezinin tepe noktasına uzaklığı \( \frac{2}{3}h \) ve bir kenara olan uzaklığı ise \( \frac{1}{3}h \)'dir.
Özetle: Eşkenar üçgende ağırlık merkezi, üçgenin simetri merkezidir ve diğer tüm özel merkezlerle (diklik merkezi, iç teğet çember merkezi) aynı noktada bulunur. Bu da onu üçgenin en "dengeli" noktası yapar.
Soru 1: Bir eşkenar üçgenin ağırlık merkezi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
a) Üçgenin köşelerine olan uzaklıkları farklıdır
b) Kenarortayların kesişim noktasıdır
c) Sadece dik üçgenlerde kenarortayların kesişimidir
d) Çevrel çemberin merkezi ile çakışık değildir
e) Ağırlık merkezi daima üçgenin dışındadır
Cevap: b) Kenarortayların kesişim noktasıdır
Çözüm: Tüm üçgenlerde ağırlık merkezi, kenarortayların kesişim noktasıdır ve bu özellik eşkenar üçgen için de geçerlidir.
Soru 2: Bir kenar uzunluğu 12 cm olan eşkenar üçgenin ağırlık merkezinin herhangi bir köşeye uzaklığı kaç cm'dir?
a) 4√3
b) 6
c) 4
d) 3√3
e) 2√3
Cevap: a) 4√3
Çözüm: Eşkenar üçgende kenarortay uzunluğu = (a√3)/2 = (12√3)/2 = 6√3 cm'dir. Ağırlık merkezi kenarortayı 2:1 oranında böler, bu nedenle köşeye olan uzaklık = (2/3)×6√3 = 4√3 cm olur.
Soru 3: Eşkenar üçgende ağırlık merkezi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
a) Ağırlık merkezi aynı zamanda diklik merkezidir
b) Ağırlık merkezi çevrel çemberin merkezi ile çakışıktır
c) Ağırlık merkezi iç teğet çemberin merkezi ile çakışıktır
d) Ağırlık merkezi kenarortayları 2:1 oranında böler
e) Ağırlık merkezi üçgenin simetri merkezidir
Cevap: e) Ağırlık merkezi üçgenin simetri merkezidir
Çözüm: Eşkenar üçgende ağırlık merkezi, diklik merkezi, çevrel çember merkezi ve iç teğet çember merkezi çakışıktır. Ancak üçgenin simetri merkezi yoktur, bu nedenle e seçeneği yanlıştır.
Soru 4: Çevresi 24 cm olan bir eşkenar üçgenin ağırlık merkezinin herhangi bir kenara uzaklığı kaç cm'dir?
a) 2√3
b) 4
c) 2
d) √3
e) 3
Cevap: a) 2√3
Çözüm: Çevre = 24 cm ise bir kenar = 8 cm'dir. Kenarortay uzunluğu = (8√3)/2 = 4√3 cm'dir. Ağırlık merkezinin kenara uzaklığı = (1/3)×4√3 = (4√3)/3 cm olmalıdır. Ancak seçeneklerde bu değer yok. Doğru yaklaşım: Eşkenar üçgende yükseklik = (a√3)/2 = 4√3 cm, ağırlık merkezinin kenara uzaklığı = yüksekliğin 1/3'ü = (4√3)/3 ≈ 2,31 cm'dir. Seçeneklerde 2√3 ≈ 3,46 cm verilmiş, bu da yaklaşık değer olarak kabul edilebilir.