Faiz hesaplama formülü

Question

Faiz hesaplarken basit faiz ve bileşik faiz formüllerini karıştırıyorum. Hangi durumda hangi formülü kullanmam gerektiğini tam olarak anlayamadım. Özellikle bileşik faizde dönem sayısının formülde nasıl yer aldığı kafamı karıştırıyor.

Answer 1

# 📊 Faiz Hesaplama Formülü: Basit ve Bileşik Faiz Rehberi

💰 Faiz Nedir ve Neden Önemlidir?

Faiz, finans dünyasının temel taşlarından biridir. Bir bankaya yatırdığınız paranızın size getirisi veya bir bankadan aldığınız kredinin size maliyeti olarak karşımıza çıkar. Doğru faiz hesaplamak, kişisel bütçe yönetiminden yatırım kararlarına kadar birçok alanda doğru adımlar atmamızı sağlar. Bu yazıda, en yaygın iki faiz türü olan basit faiz ve bileşik faiz formüllerini öğreneceğiz.

🔢 1. Basit Faiz Hesaplama

Basit faiz, yalnızca anapara üzerinden hesaplanan faiz türüdür. Faiz getirisi, her dönem için sabittir ve bir önceki dönemin faizini içermez. Genellikle kısa vadeli işlemlerde kullanılır.

📝 Basit Faiz Formülü:

Basit faiz miktarını hesaplamak için kullanılan formül şudur:

F = A * r * t

• 🎯 F: Toplam Faiz Miktarı
• 🎯 A: Anapara (Başlangıçtaki sermaye)
• 🎯 r: Faiz Oranı (Ondalık olarak, örn: %5 = 0.05)
• 🎯 t: Zaman (Yıl cinsinden)

Örneğin, 1.000 TL anapara ile %10 yıllık faiz oranından 3 yıl için basit faiz: F = 1000 * 0.10 * 3 = 300 TL olur.

Dönem sonunda toplam para (Anapara + Faiz): Toplam = A + F = 1000 + 300 = 1.300 TL

🚀 2. Bileşik Faiz Hesaplama

Bileşik faiz, faizin de faiz kazanması prensibine dayanır. Yani, her dönem kazanılan faiz, anaparaya eklenir ve bir sonraki dönem bu yeni tutar üzerinden faiz hesaplanır. Uzun vadeli yatırımlar, mevduat hesapları ve kredilerde sıklıkla karşımıza çıkar. "Faizin faizi" olarak da bilinir ve zaman içinde paranızı katlayabilmenin en güçlü yollarından biridir.

📈 Bileşik Faiz Formülü:

Bileşik faizle büyüyen toplam parayı hesaplama formülü:

S = A * (1 + r/n)^(n*t)

• 🎯 S: Dönem Sonundaki Toplam Miktar (Anapara + Faiz)
• 🎯 A: Anapara
• 🎯 r: Yıllık Faiz Oranı (Ondalık)
• 🎯 n: Bir yıldaki faiz bileşikleşme (kapitalizasyon) sayısı (Aylık: 12, Üç Aylık: 4, Yıllık: 1)
• 🎯 t: Yıl cinsinden süre

Kazanılan net faiz ise: F = S - A formülüyle bulunur.

🧮 Örnek Hesaplama:

1.000 TL anapara, %10 yıllık faiz, 3 yıl süre ve yıllık bileşikleşme için:

S = 1000 * (1 + 0.10/1)^(1*3) = 1000 * (1.10)³ = 1000 * 1.331 = 1.331 TL

Kazanılan Faiz: F = 1.331 - 1.000 = 331 TL

Aynı şartlarda basit faiz 300 TL iken, bileşik faiz 331 TL getiri sağlar. Fark, faizin faiz kazanmasından kaynaklanır.

📊 Basit Faiz mi, Bileşik Faiz mi?

• ✅ Basit Faiz: Daha çok kısa vadeli krediler, bono getirileri veya bazı özel tüketici kredilerinde görülür. Hesaplaması kolaydır.
• ✅ Bileşik Faiz: Mevduat hesapları, yatırım fonları, uzun vadeli krediler (mortgage, ihtiyaç kredisi) ve emeklilik planlarında kullanılır. Zamanla getiriyi katlayıcı etkisi vardır.

💡 Pratik İpuçları ve Unutulmaması Gerekenler

• 🔎 Faiz oranını her zaman ondalık sayıya çevirmeyi unutmayın. (%8 = 0.08)
• ⏳ Zaman (t) ve bileşikleşme sıklığı (n) birbiriyle uyumlu olmalı. Zamanı yıl olarak alıyorsanız, faiz oranı da yıllık olmalıdır.
• 📅 Bileşik faizde "n" değeri çok önemlidir. Aynı yıllık oranla, aylık bileşikleşen (n=12) bir hesap, yıllık bileşikleşenden (n=1) daha fazla getiri sağlar.
• 🧮 Kredi alırken bileşik faiz formülü kullanılarak hesaplanan aylık taksit tutarına dikkat edin. Gerçek maliyet buradadır.

Sonuç olarak, faiz hesaplamaları finansal okuryazarlığın temelidir. Paranızı değerlendirirken veya borçlanırken bu formülleri anlamak, daha bilinçli ve karlı kararlar almanıza yardımcı olacaktır. Küçük görünen faiz oranları bile, bileşik faizin zamanla büyüyen gücü sayesinde önemli farklar yaratabilir.