GHS Uyarı İşaretleri Nedir?
GHS (Küresel Uyumlaştırılmış Sistem), kimyasalların sınıflandırılması ve etiketlenmesi için oluşturulmuş uluslararası bir standarttır. Amacı, tüm dünyada aynı tehlike sembollerinin ve ifadelerinin kullanılmasını sağlayarak, işçileri ve tüketicileri kimyasal tehlikelere karşı daha etkin bir şekilde korumaktır.
Tehlike Sembolleri (Piktogramlar)
GHS sisteminde, tehlikeleri hızlı bir şekilde tanımlamak için 9 farklı piktogram kullanılır. Bu piktogramlar, kırmızı bir eşkenar dörtgen içinde siyah bir sembolden oluşur.
-
Patlayıcı Bomba: Kararsız patlayıcılar, kendiliğinden tepkimeye girebilen maddeler ve organik peroksitler gibi patlama tehlikesi bulunan maddeleri ifade eder.
-
Alev: Yanıcı gazlar, aerosol, sıvılar ve katılar gibi kolayca alev alabilen maddeleri belirtir.
-
Alevli Daire: Kendi başına yanabilen, havadaki oksijenle temas ettiğinde ısınabilen veya yanabilen maddeler (örneğin, piroforik sıvılar ve katılar) için kullanılır. Ayrıca organik peroksitler için de geçerlidir.
-
İnsan Başı ve Göğüs Kafesi (Sağlık Tehlikesi): Cilt tahrişi, göz hasarı, alerjik solunum yolu reaksiyonları, uyuşukluk, kanser riski veya üreme toksisitesi gibi çeşitli sağlık tehlikelerine işaret eder.
-
İnsan Başı ve Göğüs Kafesi (Akut Toksisite): Çok küçük miktarlarda bile yutulduğunda, solunduğunda veya deriye nüfuz ettiğinde ölüme veya ciddi zehirlenmeye yol açabilecek maddeleri belirtir.
-
Gaz Tüpü: Basınç altında sıkıştırılmış gazlar, sıvılaştırılmış gazlar, çözünmüş gazlar ve soğutulmuş sıvılaştırılmış gazlar için kullanılır. Bu tüpler patlayabilir veya ani sıcaklık değişimlerinde tehlikeli olabilir.
-
Aşındırıcı: Canlı dokuyla temas ettiğinde tahribata neden olabilen maddeleri (örneğin, güçlü asitler ve bazlar) işaret eder. Metalleri aşındırabilirler.
-
Çevreye Zarar Verici: Sudaki organizmalara (balıklar, kabuklular, su bitkileri) akut veya kronik toksik etkileri olan maddeler için kullanılır. Çevre için ciddi ve uzun süreli zararlara yol açabilir.
İşaret Kelimeleri
Tehlike seviyesini belirtmek için iki ana işaret kelimesi kullanılır:
- Tehlike: Daha ciddi tehlike seviyeleri için kullanılır.
- Uyarı: Daha az ciddi tehlike seviyeleri için kullanılır.
Tehlike ve Önlem İfadeleri (H ve P Cümlecikleri)
Etiketlerde, tehlikenin doğasını açıklayan "H" cümlecikleri ve alınması gereken önlemleri belirten "P" cümlecikleri bulunur.
Örnek Tehlike İfadeleri (H):
- H224: Aşırı derecede yanıcı sıvı ve buhar.
- H318: Ciddi göz hasarına neden olur.
- H412: Su organizmalarına uzun süreli zararlı etki.
Örnek Önlem İfadeleri (P):
- P102: Çocukların erişemeyeceği yerde muhafaza edin.
- P280: Koruyucu eldiven/koruyucu giysi/göz koruması/yüz koruması kullanın.
- P303 + P361 + P353: Cilde temas ettiğinde: Tüm kıyafetleri hemen çıkarın. Cildi su/duş ile yıkayın.
Bu işaret ve ifadeleri anlamak, kimyasallarla güvenli bir şekilde çalışmanın ilk ve en önemli adımıdır. Herhangi bir kimyasalı kullanmadan önce mutlaka etiketini okuyun ve gerekli güvenlik önlemlerini alın.
