Matematiksel analizin temel taşlarından biri olan integral, bir fonksiyonun altında kalan alanı hesaplamamızı veya birikimli değişimi modellememizi sağlar. Bu ders notunda, integral alma kurallarını sistematik bir şekilde inceleyecek ve sık kullanılan formülleri derleyeceğiz.
Bir f(x) fonksiyonunun belirsiz integrali:
\[ \int f(x) \, dx = F(x) + C \]
Burada F(x), türevi f(x) olan fonksiyon (ters türev), C ise integral sabitidir.
\[ \int k \cdot f(x) \, dx = k \int f(x) \, dx \]
Sabit bir sayı integral dışına çıkarılabilir.
\[ \int [f(x) \pm g(x)] \, dx = \int f(x) \, dx \pm \int g(x) \, dx \]
Fonksiyonların toplamının/farkının integrali, integrallerinin toplamına/farkına eşittir.
\[ \int x^n \, dx = \frac{x^{n+1}}{n+1} + C \]
Örnek: \[ \int x^3 \, dx = \frac{x^4}{4} + C \]
\[ \int \frac{1}{x} \, dx = \ln|x| + C \]
Zor integralleri basitleştirmek için kullanılır:
\[ \int f(g(x)) \cdot g'(x) \, dx = \int f(u) \, du \]
Burada u = g(x) ve du = g'(x) dx şeklinde değişken değiştirilir.
Çarpım halindeki fonksiyonların integralinde kullanılır:
\[ \int u \, dv = uv - \int v \, du \]
LİATE kuralı: Hangi fonksiyonun u olarak seçileceğine karar vermek için kullanışlı bir akrostiştir (Logaritmik, Ters trigonometrik, Cebirsel, Trigonometrik, Üstel).
Rasyonel fonksiyonların (polinom bölümleri) integralinde kullanılır. Paydanın derecesi payın derecesinden büyük olmalıdır.
Bu konuları PDF formatında çalışmak isteyen öğrenciler için:
Son Not: İntegral alma becerisi, bol pratik yaparak gelişir. Farklı türdeki integralleri çözmeye çalışın ve her yeni öğrendiğiniz tekniği kişisel formül PDF'inize ekleyin. Unutmayın ki integral, matematiksel düşüncenin en güçlü araçlarından biridir ve fizikten ekonomiye birçok alanda uygulama bulur.