Türk edebiyatının dönüm noktalarından biri olan İntibah romanı, genellikle "ilkler" ile anılır. Peki bu önemli eser kime aittir? Cevap: Namık Kemal'e. Ancak bu sorunun cevabı, eserin neden bu kadar önemli olduğunu anlamakla daha da değer kazanır. İşte İntibah romanı ve yazarı Namık Kemal hakkında bilmeniz gerekenler.
Namık Kemal (1840-1888), Tanzimat Dönemi Türk edebiyatının en önemli isimlerinden biridir. "Vatan Şairi" olarak anılmasının yanı sıra, edebiyatımıza getirdiği yeni türler ve fikirlerle de öncü bir rol oynamıştır. İntibah romanı da onun bu yenilikçi kimliğinin bir ürünüdür.
Romanın tam adı "İntibah: Sergüzeşt-i Ali Bey"dir. "İntibah" uyanış, "Sergüzeşt" ise macera anlamına gelir. Eser, bazen "Son Pişmanlık" adıyla da bilinir. Peki bu romanı bu kadar özel kılan nedir?
Roman, varlıklı ve iyi bir aileden gelen Ali Bey'in hikâyesini anlatır. Annesinin aşırı korumacılığı altında büyüyen Ali Bey, bir gün Çamlıca'da gördüğü güzel ve fettan bir kadın olan Mahpeyker'e âşık olur. Bu ilişki onu maddi ve manevi bir çöküşe sürükler. Daha sonra tanıştığı saf ve temiz kalpli Dilaşub ile hayatı değişmeye başlar ancak Mahpeyker'in entrikaları trajik bir sona yol açar. Roman, adı üstünde Ali Bey'in ancak son anda gelen "uyanış"ını (intibah) konu alır.
İntibah, Namık Kemal'in sadece bir romanı değil, aynı zamanda Türk edebiyatında modern romanın temellerini atan bir manifestosudur. Eser, yazarın vatanseverlik ve özgürlük temalı diğer eserleri (Vatan Yahut Silistre, Celaleddin Harzemşah gibi) kadar siyasi olmasa da, bireyin iç dünyasına ve toplumsal ahlaka dair ilk ciddi sorgulamalardan biridir.
Dolayısıyla "İntibah romanı kime aittir?" sorusunun cevabı, bizi Türk edebiyatında bir miladın ve efsanevi bir şahsiyetin kapısını aralar: Namık Kemal ve onun ölümsüz eseri İntibah.
