Karadeniz, tarih boyunca ticaret ve kültür köprüsü olmuş bir bölgedir. Soğuk Savaş'ın sona ermesiyle birlikte, bu coğrafyada yeni bir işbirliği rüzgarı esmeye başladı. İşte Karadeniz Ekonomik İşbirliği (KEİ), tam da bu dönemde, bölge ülkelerini ekonomik ve siyasi diyalog çatısı altında bir araya getirmek amacıyla doğdu. Bu makalede, KEİ'nin kuruluş amacını, yapısını ve günümüzdeki rolünü keşfedeceğiz.
KEİ'nin temelleri, 25 Haziran 1992'de İstanbul'da düzenlenen zirvede atıldı. Türkiye'nin öncülüğünde, Karadeniz'e kıyısı olan ve olmayan 11 ülcenin imzasıyla kurulan örgüt, başlangıçta bölgedeki ekonomik potansiyeli harekete geçirmeyi hedefliyordu. Ana amaçları şunlardır:
KEİ, bir hükümetlerarası örgüt statüsündedir. En üst karar organı, Dışişleri Bakanları Konseyi'dir. Kalıcı bir uluslararası sekreterya (KEİ Daimi Uluslararası Sekretaryası - KEİPS) İstanbul'da faaliyet göstermektedir.
Kurucu Üyeler: Türkiye, Rusya, Ukrayna, Romanya, Bulgaristan, Gürcistan, Azerbaycan, Ermenistan, Moldova, Arnavutluk, Yunanistan.
Sonradan Katılanlar: Sırbistan (2004). Ayrıca gözlemci ülkeler ve kuruluşlar da mevcuttur.
KEİ, geniş bir yelpazede çalışma grupları ve sektörel diyaloglar yürütür:
KEİ, Avrupa-Asya koridorunda kritik bir bölgede, diyalog platformu işlevi görür. Üye ülkeler arasındaki siyasi ve ekonomik farklılıklara rağmen, ortak çıkar alanlarında işbirliği için bir zemin sunar. Özellikle ticaret yollarının çeşitlendirilmesi ve bölgesel istikrar açısından önemli bir role sahiptir. Gelecekte, dijital dönüşüm, yeşil ekonomi ve sürdürülebilir kalkınma gibi küresel trendlerde de bölgesel işbirliğini şekillendirme potansiyeli taşımaktadır.
Sonuç olarak, Karadeniz Ekonomik İşbirliği, 30 yıla yakın geçmişiyle, bölgenin dinamiklerine uyum sağlayarak varlığını sürdüren bir örgüttür. Küresel jeopolitik dalgalanmalar içinde bir istikrar ve diyalog adası olma misyonunu devam ettirmektedir.
