🧪 Kimya Laboratuvarında Uyulması Gereken Kurallar
Kimya laboratuvarı, deneyler yaparak bilimsel gerçekleri keşfettiğimiz heyecan verici bir yerdir. Ancak bu heyecanın yanında, güvenlik her zaman ilk önceliğimizdir. Aşağıdaki kurallar, hem kendi güvenliğiniz hem de çevrenizdekilerin güvenliği için son derece önemlidir.
👕 Genel Güvenlik ve Kişisel Koruyucu Ekipmanlar
- ✅ Laboratuvar önlüğü mutlaka giyilmelidir. Bu önlük, sentetik yerine pamuklu olmalı ve dizlere kadar uzun olmalıdır.
- ✅ Koruyucu gözlük her zaman takılmalıdır. Lens kullanıyorsanız, bu durumu öğretmeninize veya sorumluya mutlaka bildirin.
- ✅ Kapalı ve tercihen topuksuz ayakkabılar giyilmelidir. Sandalet veya açık ayakkabılar kimyasalların ayağa sıçraması riskine karşı kesinlikle uygun değildir.
- ✅ Uzun saçlar mutlaka toplanmalı, sarkan kolye, küpe gibi takılar çıkarılmalıdır.
🍽️ Laboratuvarda Davranış ve Çalışma Kuralları
- 🚫 Laboratuvarda asla koşmak, şakalaşmak veya itişmek gibi davranışlarda bulunulmamalıdır.
- 🚫 Yemek, içmek veya sakız çiğnemek kesinlikle yasaktır. Kimyasalların ağza bulaşma riski çok yüksektir.
- 📚 Deney başlamadan önce deney talimatları dikkatlice okunmalı ve anlaşılmayan noktalar sorulmalıdır.
- 🧴 Deneyde kullanacağınız tüm kimyasalların Güvenlik Bilgi Formları'nı (SDS/MSDS) önceden inceleyin.
- 🧼 Deney sonrası ve öncesi eller mutlaka yıkanmalıdır.
🧴 Kimyasallarla Çalışma Kuralları
- ⚠️ Hiçbir kimyasal koklanmamalı, tadılmamalı veya dokunulmamalıdır. Buğusunu koklamak gerekiyorsa, elinizle buğuyu burnunuza doğru yavaşça yönlendirin (Yelpaze yöntemi).
- 🧪 Kimyasalları asla doğrudan şişesinden kullanmayın. Temiz bir beher veya deney tübüne ihtiyacınız kadar alın.
- 🔁 Kimyasal şişesinin kapağını açtıktan sonra, kapağı asla yere veya tezgaha ters koymayın. Temiz bir yüzeyde dik şekilde tutun.
- 🚰 Asitlerle çalışırken daima "Suyu asite değil, asidi suya ekle" kuralını hatırlayın. Aksi durumda şiddetli bir reaksiyon ve sıçrama olabilir.
- 🗑️ Kullanılmayan veya atık kimyasallar asla lavaboya dökülmemeli, özel atık kaplarına konulmalıdır.
🔥 Isı ve Ateşle Çalışma Kuralları
- 🔥 Bir çözeltiyi ısıtırken, tüpün ağzını asla kendinize veya bir başkasına doğru tutmayın.
- 🧯 Sıcak malzemeleri tutmak için daima pens veya maşa kullanın.
- 📛 Bek aleviyle çalışırken uzun saçlarınızı ve önlüğünüzün kordonlarını uzak tutun.
- 🧪 Sıvıları ısıtırken kaynama taşmasını önlemek için cam boncuk kullanın ve ısıyı kademeli olarak artırın.
🚨 Acil Durum Kuralları
- 🚨 Acil çıkış yollarını ve yangın söndürücülerin yerini önceden öğrenin.
- 🚑 Herhangi bir kaza (kesik, yanık, kimyasal sıçrama) durumunda derhal öğretmeninize veya laboratuvar sorumlusuna haber verin.
- 🚿 Göze kimyasal sıçraması durumunda, gözü en az 15-20 dakika acil göz duşu ile yıkayın ve hemen tıbbi yardım isteyin.
- 🧼 Cilde kimyasal temas etmesi halinde, bol su ve sabunla en az 15 dakika yıkayın.
🧹 Temizlik ve Çıkış Kuralları
- 🧽 Kullandığınız malzemeleri temizleyerek yerine koyun.
- 🗑️ Çöpleri uygun atık kutularına atın.
- 💧 Gaz ve su musluklarını, elektrikli cihazları kapatmayı unutmayın.
- 👋 Tezgahınızı, geldiğinizden daha temiz bir şekilde bırakın.
Bu kurallara uymak, kimya laboratuvarını hem güvenli hem de verimli bir öğrenme ortamı haline getirecektir. Unutmayın, güvenlik bir alışkanlık işidir. 🎯
