Üç birlik kuralı, özellikle 17. yüzyıl Fransız klasik tiyatrosunda doruğa ulaşan ve oyun yazarlarının uyması beklenen bir dizi prensiptir. Bu kurallar, oyunun gerçekçiliğini ve etkisini artırmayı amaçlar. Aristoteles'in Poetika eserindeki yorumlardan türetilmiştir, ancak Aristoteles'in kendisi bu kadar katı kurallar koymamıştır.
Oyunun konusunun, 24 saat içinde geçmesi gerektiğini belirtir. Amaç, seyircinin oyunun gerçek zamanlı olarak yaşandığı hissine kapılmasıdır. Daha uzun bir zaman dilimini ele alan oyunlar, seyircinin inancını zedeler ve gerçekçilikten uzaklaşır.
Oyunun tek bir mekanda veya kolayca ulaşılabilir birkaç mekanda geçmesini öngörür. Bu, sahne tasarımını basitleştirir ve seyircinin odaklanmasını kolaylaştırır. Farklı mekanlar arasında sürekli geçişler, seyircinin dikkatini dağıtabilir ve oyunun akışını bozabilir.
Oyunun tek bir ana olay etrafında dönmesi gerektiğini ifade eder. Birden fazla karmaşık olay örgüsü, seyircinin kafasını karıştırabilir ve oyunun etkisini azaltabilir. Ana olay, açık bir şekilde tanımlanmalı ve tüm karakterlerin eylemleri bu olaya hizmet etmelidir.
Üç birlik kuralı, klasik tiyatronun disiplinini ve düzenini sağlamıştır. Oyun yazarlarını daha yoğun ve etkili hikayeler anlatmaya zorlamıştır. Ancak, bu kurallar aynı zamanda yaratıcılığı kısıtladığı ve bazı hikayelerin anlatılmasını engellediği gerekçesiyle de eleştirilmiştir. Özellikle romantik ve modern tiyatroda bu kurallar terk edilmiştir.
