📚 KPSS Deyimler ve Atasözleri Konu Anlatımı
Bu bölümde, KPSS Türkçe testinde sıkça karşılaşılan deyimler ve atasözleri konusunu öğreneceğiz. Bu ifadeler, dilimizin zenginliğini yansıtan ve anlatım gücünü artıran kalıplaşmış sözlerdir.
🎯 Deyim Nedir?
Deyimler, genellikle gerçek anlamı dışında kullanılan, birden fazla sözcükten oluşan kalıplaşmış ifadelerdir.
- 📌 Özellikleri:
- 💬 Genellikle mastar halinde bulunur (ağzından baklayı çıkarmak gibi)
- 🎭 Çoğunlukla mecaz anlam taşır
- 🔒 Kalıplaşmıştır, sözcükleri değiştirilemez
- 📖 Cümle halinde de olabilirler (ateş olmayan yerden duman çıkmaz gibi)
🧩 Deyim Örnekleri:
- 🔥 Ateş püskürmek → Çok sinirlenmek
- 👂 Kulak kabartmak → Merakla dinlemek
- 🔄 Gözden düşmek → Değer kaybetmek
- 🎯 İpiyle kuyuya inilmez → Güvenilmez kişi
🏛️ Atasözü Nedir?
Atasözleri, atalarımızın uzun deneyimlerinden ve gözlemlerinden süzülerek günümüze ulaşan, öğüt verici, yol gösterici kalıplaşmış sözlerdir.
- 📌 Özellikleri:
- 👴 Uzun deneyim ve gözlem ürünüdür
- 💡 Öğüt ve ders vericidir
- 🌍 Toplumsal değerleri yansıtır
- 📜 Kimi zaman gerçek, kimi zaman mecaz anlam taşır
🧩 Atasözü Örnekleri:
- 🐝 Arı, bal alacak çiçeği bilir → İşini bilen kişi, nereden yararlanacağını bilir
- 🌾 Bugünün işini yarına bırakma → İşlerini zamanında yap
- 👥 Birlikten kuvvet doğar → Dayanışma güç verir
- ⚖️ Davulun sesi uzaktan hoş gelir → Uzaktan cazip görünen şeyler yakından öyle değildir
🔍 Deyim ve Atasözü Arasındaki Farklar
- ✅ Deyimler daha çok durum bildirirken, atasözleri öğüt ve ders verir
- ✅ Deyimler genellikle mastar halindeyken, atasözleri cümle şeklindedir
- ✅ Deyimler kişisel durumları anlatırken, atasözleri evrensel gerçekleri ifade eder
💡 KPSS'de Çıkabilecek Önemli Deyim ve Atasözleri
🧠 Sık Kullanılan Deyimler:
- 📉 Abayı yakmak → Âşık olmak
- 🗣️ Ağzı kulaklarına varmak → Çok sevinmek
- 👁️ Göz koymak → İstemek, elde etmeye çalışmak
- 🛑 Eli kolu bağlı kalmak → Çaresiz kalmak
🧠 Sık Kullanılan Atasözleri:
- 🌅 Ak akçe kara gün içindir → Tasarruf etmek önemlidir
- 🪵 Ağaç yaşken eğilir → Eğitime küçük yaşta başlanmalı
- 👣 Damlaya damlaya göl olur → Küçük birikimler büyük sonuçlar doğurur
- 🤝 Komşu komşunun külüne muhtaçtır → Dayanışma önemlidir
🎪 Anlamlarına Göre Atasözleri
- 💭 Mecaz Anlamlı: "Ateş düştüğü yeri yakar" → Kişi, en çok kendi derdini anlar
- 📝 Gerçek Anlamlı: "Bugünün işini yarına bırakma" → İşlerini erteleme
- 🔄 Hem Mecaz Hem Gerçek: "Dost kara günde belli olur" → Gerçek dost zor zamanda belli olur
💡 KPSS İpucu: Sınavda deyim ve atasözlerinin anlamlarını tam olarak bilmek çok önemlidir. Bu nedenle bol bol örnek cümleler kurarak çalışmanızı öneririz.
