KPSS Program Geliştirme test çöz

Question

Bu konuyu çalışırken özellikle hedef davranış yazma ve program modellerini birbirine karıştırıyorum. Test çözerken bu iki konuda çok hata yapıyorum ve soru köklerini yanlış anlıyorum. Bu soru tiplerine odaklanmam gerektiğini düşünüyorum.

Answer 1

📚 KPSS Program Geliştirme: Test Çözme Stratejileri ve Konu Özeti

Merhaba değerli öğretmen adayı! Bu ders notu, KPSS Eğitim Bilimleri sınavının önemli bir parçası olan Program Geliştirme konusunda hem konu özeti hem de etkili test çözme stratejileri sunmak için hazırlanmıştır. Amacımız, karmaşık gibi görünen kavramları sadeleştirerek, sınavda karşına çıkacak soruları doğru yorumlamanı sağlamaktır.

🎯 Program Geliştirme Nedir? Temel Kavram Haritası

Program geliştirme, hedeflerden değerlendirmeye uzanan planlı ve sistematik bir süreçtir. Bu süreci anlamak, soruların mantığını kavramak için kritiktir.

• 📌 Program: Okulda ve okul dışında planlanan tüm yaşantılar.
• 📌 Eğitim Programı: Okul içi planlı faaliyetlerin bütünü (Resmi, gizli, örtük programı kapsar).
• 📌 Öğretim Programı: Bir dersin hedef, içerik, öğrenme-öğretme süreci ve değerlendirme ögeleri.
• 📌 Ders Programı: Öğretim programının haftalık, günlük zaman çizelgesi.

🧩 Program Geliştirme Modelleri (Sınavın Olmazsa Olmazı!)

Sınavda hangi modelin hangi aşamalardan oluştuğu ve temel özellikleri sıkça sorulur.

🔹 1. Taba-Tümevarım Modeli

• Özelliği: "Aşağıdan yukarıya" (grassroots) yaklaşım. Öğretmenler merkezdedir.
• Aşamaları (7 Adım): İhtiyaç belirleme → Amaçları belirleme → İçeriği seçme → İçeriği düzenleme → Öğrenme yaşantılarını seçme → Değerlendirme → Program dengeleme ve sıralama.
• Test İpucu: "Öğretmenlerin görüşüne dayalı", "yerelden genele" ifadelerini görürsen bu modeli düşün!

🔹 2. Tyler-Mantıksal Model

• Özelliği: "Yukarıdan aşağıya" yaklaşım. Hedefler çok önemli.
• Aşamaları (4 Temel Soru):
  1. Okulun ulaşmak istediği hedefler nelerdir? (Hedef Kaynakları: Öğrenci, toplum, konu alanı)
  2. Bu hedeflere ulaşmak için hangi eğitim yaşantıları seçilmelidir?
  3. Bu yaşantılar nasıl düzenlenmelidir?
  4. Hedeflere ulaşılıp ulaşılmadığı nasıl değerlendirilir?

🔹 3. Demirel'in Sistem Modeli

Yerli bir modeldir. Süreç, Program Geliştirme - Eğitim Durumu - Sınama Durumu olarak ilerler. "Hedef davranışlar" ifadesi bu modelde geçer.

🚀 Test Çözme Stratejileri ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

• ✅ Kavramları Ayırt Et: "Eğitim programı" mı, "öğretim programı" mı soruluyor? Çok dikkatli oku. Eğitim programı daha kapsayıcıdır.
• ✅ Model Farklarını Ezberleme, Mantığını Anla: Taba'nın öğretmenden, Tyler'ın hedeften başladığını bilmek yeterli.
• ✅ "İlk aşama" ve "son aşama" soruları: Hangi model soruluyorsa, o modelin ilk (genellikle ihtiyaç belirleme/hedef belirleme) ve son (değerlendirme/dengeleme) aşamasını iyi bil.
• ✅ Güncel Yönelimleri Bil: Çoklu zeka, yapılandırmacılık, tematik öğretim, yaşam boyu öğrenme gibi kavramların program geliştirmeye etkisi sorulabilir.
• ✅ İhtiyaç Belirleme Teknikleri: Delphi, görüşme, anket, gözlem gibi tekniklerin nerede kullanıldığını bil.

📊 Sıkça Sorulan Kazanım Özeti

Bloom'un Taksonomisi: Bilişsel alan (Bilgi → Kavrama → Uygulama → Analiz → Sentez → Değerlendirme). Sorularda basit bir eylemin hangi düzeyde olduğu sorulabilir. "Bir formülü kullanmak" Uygulama, "bir parçayı bileşenlerine ayırmak" Analiz düzeyindedir.

Hedef Yazımı: Davranış (gözlenebilir, ölçülebilir eylem) + İçerik (konu) formülünü unutma. "Öğrenci, Türkiye'nin coğrafi bölgelerini listeler" gibi.

💪 Son Tavsiye

Program geliştirme, birbiriyle bağlantılı adımlardan oluşan bir sistemdir. Konuyu çalışırken bir süreç şeması çizmek çok faydalı olacaktır. Bol bol geçmiş yıl soruları çözerek soru tarzlarını ve hangi detayların sıkça vurgulandığını gözlemle. Başarılar dilerim! ✨