Her yıl dört mevsimi yaşarız ama hiç düşündünüz mü neden ilkbahar ile yaz daha uzun sürerken, sonbahar ve kış daha kısa gibi gelir? Aslında bu bir yanılgı değil, gerçekten mevsim süreleri birbirinden farklıdır. Bu durumun arkasında Dünya'nın Güneş etrafındaki eliptik yörüngesi ve eksen eğikliği gibi astronomik faktörler yatar.
Dünya, Güneş etrafında mükemmel bir çember değil, elips şeklinde bir yörüngede döner. Bu eliptik yörünge nedeniyle Dünya'nın Güneş'e olan uzaklığı yıl boyunca değişir. Dünya, yörüngesinde Güneş'e en yakın olduğu günberi (perihelion) konumunda daha hızlı, en uzak olduğu günöte (aphelion) konumunda ise daha yavaş hareket eder.
Dünya'nın 23.5 derecelik eksen eğikliği, mevsimlerin oluşmasının temel nedenidir. Ancak bu eğiklik, yörünge hızıyla birleştiğinde mevsim sürelerinde farklılıklar yaratır.
Kuzey ve Güney yarımkürelerde mevsimler birbirinin tam tersidir. Ancak mevsim süreleri açısından benzer farklılıklar gözlemlenir. Güney yarımkürede yaz mevsimi, Dünya'nın günberi konumuna denk geldiği için daha kısa sürer.
Bu durum, Johannes Kepler'in "eşit alanlar yasası" ile açıklanır. Bu yasaya göre, bir gezegeni Güneş'e bağlayan çizgi, eşit zaman aralıklarında eşit alanlar tarar. Bu nedenle Dünya, Güneş'e yakınken daha hızlı, uzaktayken daha yavaş hareket eder.
Matematiksel olarak ifade edersek: \( \frac{dA}{dt} = sabit \)
İlginç bir bilgi: Mevsim süreleri sabit değildir! Yörünge parametrelerindeki uzun dönemli değişimler (Milankoviç döngüleri) nedeniyle binlerce yıl içinde mevsim süreleri de değişim gösterir.
Doğanın bu mükemmel dengesi ve astronomik dansı, her mevsimin kendine özgü bir süreye sahip olmasını sağlıyor. Bir dahaki mevsim geçişinde, bu muhteşem astronomik olayın farkında olarak doğanın ritmine kulak verin! 🌟
