🇹🇷 Misak-ı Milli Nedir? Türk Kurtuluş Mücadelesinin Temel Yemini
Misak-ı Milli, Türk Kurtuluş Savaşı'nın siyasi manifestosu ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş belgelerinden biridir. Kelime anlamı olarak "Milli Yemin" veya "Milli Ant" demektir. Bu belge, Türk milletinin vatan topraklarının bölünmez bütünlüğünü ve bağımsızlığını ilan ettiği tarihi bir dönüm noktasıdır.
📜 Tarihsel Arka Plan ve Kabul Edilişi
Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'nı kaybetmesinin ardından imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması (30 Ekim 1918) ile ülke işgale uğramıştı. İstanbul'da toplanan son Osmanlı Mebusan Meclisi, Anadolu'daki milli mücadele ruhunu temsil etmek ve Türk halkının taleplerini dünyaya duyurmak amacıyla önemli bir karar aldı. 28 Ocak 1920 tarihinde gizli bir oturumda kabul edilen ve 17 Şubat 1920'de tüm dünyaya ilan edilen bu kararlar bütününe Misak-ı Milli adı verildi.
🎯 Misak-ı Milli'nin Temel İlkeleri (Maddeleri)
Altı maddeden oluşan belge, şu ana ilkeleri ortaya koymuştur:
- 🚫 Geri Verilmeyecek Topraklar: Mondros Ateşkesi'nin imzalandığı 30 Ekim 1918 tarihinde düşman işgali altında bulunmayan ve çoğunluğu Türk olan toprakların (tüm Anadolu ve Doğu Trakya) bir bütün olduğu ve bölünemeyeceği vurgulanmıştır.
- 🗳️ Halkın İradesi (Plebisit): Arap çoğunluğun yaşadığı ve o tarihte işgal altında bulunan yerlerin kaderinin, halkın özgür oyuyla (plebisit) belirlenmesi kabul edilmiştir.
- ⚖️ Batı Trakya ve Üç Sancak (Elviye-i Selase): Batı Trakya'nın hukuki durumunun halk oylamasıyla; Kars, Ardahan ve Batum'un (Elviye-i Selase) kaderinin ise yeniden serbestçe oylama ile belirlenmesi istenmiştir.
- 💧 Boğazların Güvenliği: İstanbul ve Çanakkale Boğazlarının güvenliğinin sağlanması şartıyla, uluslararası ticaret gemilerine açık olacağı belirtilmiştir.
- ⚔️ Azınlık Hakları: Azınlıklara, komşu ülkelerdeki Müslüman halka tanınan haklar kadar hak tanınacağı taahhüt edilmiştir.
- 🏛️ Tam Bağımsızlık: Siyasi, mali ve adli gelişmemizi engelleyen sınırlamaların (kapitülasyonlar) kaldırılması şartıyla, dünya devletleriyle ilişkilerin geliştirileceği ifade edilmiştir.
💥 Misak-ı Milli'nin Sonuçları ve Önemi
Misak-ı Milli'nin ilanı, Türk milletinin işgallere karşı tek vücut olduğunu ve bağımsız yaşama azmini tüm dünyaya haykırmasıydı. Bu durum:
- İtilaf Devletleri'ni rahatsız etti ve 16 Mart 1920'de İstanbul'un resmen işgaline, Meclis-i Mebusan'ın dağıtılmasına yol açtı.
- Mustafa Kemal Paşa önderliğindeki milli hareketin meşruiyetini ve haklılığını pekiştirdi.
- 23 Nisan 1920'de Ankara'da Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin (TBMM) açılmasının en önemli gerekçelerinden biri oldu.
- TBMM'nin açılış bildirgesinde ve 1921 Anayasası'nda temel referans olarak alındı.
- Kurtuluş Savaşı'nın ve sonrasında imzalanan Lozan Antlaşması'nın temel hedefini oluşturdu. Lozan'da büyük ölçüde Misak-ı Milli sınırlarına ulaşıldı.
📚 Sonuç
Misak-ı Milli, sadece bir sınır belgesi değil, Türk milletinin tam bağımsızlık ve ulusal egemenlik iradesinin resmi beyanıdır. Milli mücadelenin rotasını çizmiş, "ya istiklal, ya ölüm" parolasının somut hale gelmiş şeklidir. Bugün Türkiye Cumhuriyeti'nin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünün tarihi ve hukuki dayanaklarından biridir.
