Odyometri (İşitme Testi) Nedir?

Question

Odyometri, işitme kaybının türünü ve derecesini ölçmek için yapılan bir testtir. Kulaklıkla farklı frekanslarda sesler dinletilerek kişinin duyabildiği en düşük ses seviyeleri belirlenir. Bu testle işitme sağlığı hakkında detaylı bilgi edinilir ve gerekli müdahaleler planlanır.

Answer 1

👂 Odyometri (İşitme Testi) Nedir?

Odyometri, işitme fonksiyonlarını ölçmek ve değerlendirmek için kullanılan bir dizi objektif ve subjektif testin genel adıdır. Basitçe ifade etmek gerekirse, bir kişinin ne kadar iyi işittiğini, hangi frekansları duyabildiğini ve işitme kaybının türünü belirlemek için yapılan klinik bir değerlendirmedir. Bu testler, Odyolog adı verilen işitme sağlığı uzmanları tarafından, özel olarak ses yalıtımlı bir odada (odyometrik kabin) gerçekleştirilir.

🎯 Odyometri Testi Neden Yapılır?

İşitme testi, sadece "duymada zorluk" şikayeti olanlar için değil, birçok farklı amaçla yapılabilir:

• ✅ Tanı Koymak: İşitme kaybının varlığını, tipini (iletim tipi, sensörinöral tip, mikst tip) ve şiddetini (hafif, orta, ileri, çok ileri) belirlemek.
• ✅ İşitme Cihazı Uygunluğunu Değerlendirmek: Kişiye en uygun işitme cihazı modelini ve ayarlarını seçmek.
• ✅ Mesleki Tarama: Gürültülü ortamlarda çalışan kişilerde (fabrika işçileri, pilotlar, müzisyenler) olası işitme kayıplarını erken tespit etmek.
• ✅ Okul Taramaları: Çocuklarda öğrenme güçlüğüne yol açabilecek işitme problemlerini saptamak.
• ✅ Cerrahi Öncesi ve Sonrası Değerlendirme: Kulak ameliyatları (timpanoplasti, stapedektomi vb.) öncesi ve sonrası işitmenin durumunu takip etmek.
• ✅ Mediko-Legal Değerlendirme: Kazalar veya meslek hastalıkları sonucu oluşan işitme kayıplarının derecesini belgelemek.

🔬 Başlıca Odyometri Test Türleri

Kapsamlı bir işitme değerlendirmesi, birkaç farklı testi içerir:

1. Saf Ses Odyometrisi (Saf Ton Odyometri)

En temel işitme testidir. Hastaya, kulaklık aracılığıyla farklı frekanslarda (ince ve kalın sesler) ve şiddetlerde saf tonlar dinletilir. Hasta duyduğu her ses için butona basar. Bu testle her bir kulak için işitme eşiği (duyulabilen en sessiz ses seviyesi) belirlenir ve sonuçlar odyogram adı verilen bir grafik üzerine işaretlenir.

2. Konuşma Odyometrisi

Kişinin konuşmayı ne kadar iyi anladığını ölçer. İki temel bileşeni vardır:

• Konuşma Alma Eşiği (SRT): Kişinin, tek heceli kelimeleri %50 doğrulukla tekrar edebildiği en düşük ses şiddetidir.
• Konuşmayı Ayırt Etme Skoru (SDS): Kişinin, kendisi için rahat bir ses seviyesinde dinlettiğiniz tek heceli kelimeleri ne kadar doğru tekrar ettiğini yüzde olarak gösterir. Sinirsel işitme kayıplarında bu skor düşer.

3. Orta Kulak Testleri (İmpedans Odyometri)

Orta kulağın (kulak zarı ve kemikçikler) durumunu ve östaki tüpü fonksiyonunu değerlendirir. En yaygın alt testi Timpanometri'dir. Kulak kanalındaki hava basıncı değiştirilerek kulak zarının hareketliliği ölçülür. Bu test, efüzyonlu otitis media (orta kulakta sıvı birikmesi), kulak zarı perforasyonu ve kemikçik zincir problemlerinin tespitinde çok değerlidir.

4. Otoakustik Emisyon (OAE) Testi

İç kulaktaki dış tüy hücrelerinin sağlıklı çalışıp çalışmadığını kontrol eden, hızlı ve objektif bir testtir. Özellikle yenidoğan işitme taramalarında yaygın olarak kullanılır. Kulağa yerleştirilen bir prob ile gönderilen seslere, sağlıklı bir iç kulağın verdiği "eko" benzeri cevaplar kaydedilir.

📊 Odyogram (İşitme Grafiği) Nasıl Okunur?

Test sonuçlarını gösteren odyogramda:

• ➡️ Yatay Eksen (Frekans): Sesin inceliğini/kalınlığını gösterir (Hz). Soldan sağa, kalın seslerden ince seslere doğru ilerler (125 Hz -> 8000 Hz).
• ⬆️ Dikey Eksen (Şiddet): Sesin yüksekliğini gösterir (dB). Yukarıdan aşağıya, sessiz seslerden yüksek seslere doğru ilerler (-10 dB -> 120 dB).
• 📈 İşaretler: Sağ kulak için kırmızı "O", sol kulak için mavi "X" ile saf ton eşikleri işaretlenir. Eğrinin aşağıya doğru inmesi, o frekansta işitme kaybı olduğu anlamına gelir.

💎 Sonuç

Odyometri, işitme sağlığının objektif bir haritasını çıkaran, ağrısız ve risksiz bir değerlendirme yöntemidir. İşitme kaybı şüphesi olan her yaştan bireyin başvurabileceği bu testler, erken teşhis ve doğru müdahale için ilk ve en kritik adımdır. Unutmayın, işitme kaybı sadece sesleri duymamak değil, iletişimden ve sosyal hayattan uzaklaşmak anlamına gelebilir. İşitmenizle ilgili en ufak bir şüpheniz varsa, bir kulak burun boğaz uzmanına danışıp odyometrik test yaptırmaktan çekinmeyin.