Matematikte sıkça karıştırılan oran ve orantı kavramları aslında birbirinden farklıdır. Bu yazıda, bu iki kavramı net bir şekilde ayırt edeceğiz ve iki pratik örnekle açıklayacağız.
Oran, tek bir karşılaştırmadır (a:b). Orantı ise iki oranın eşitliğidir (a:b = c:d). Yani her orantı bir oran içerir, ancak her oran bir orantı oluşturmaz.
Oran: Bir sınıfta 15 kız, 10 erkek öğrenci olsun. Kızların erkeklere oranı:
\( \frac{15}{10} = \frac{3}{2} \) veya 3:2
Orantı: Aynı okulda başka bir sınıfta 9 kız, 6 erkek öğrenci olsun. İki sınıftaki kız/erkek oranları eşit olduğu için:
\( \frac{15}{10} = \frac{9}{6} \) → \( \frac{3}{2} = \frac{3}{2} \) (ORANTI)
Oran: 2 litre portakal suyu için 10 kg portakal gerekiyorsa, portakal/su oranı:
\( \frac{10}{2} = \frac{5}{1} \) veya 5:1
Orantı: 4 litre portakal suyu için 20 kg portakal gerekiyorsa:
\( \frac{10}{2} = \frac{20}{4} \) → \( \frac{5}{1} = \frac{5}{1} \) (ORANTI)
Bu temel farkı anlamak, matematik problemlerini çözerken kavram karmaşasını ortadan kaldıracak ve konuyu daha net anlamanızı sağlayacaktır.