📏 Sabit Hızlı Hareket (Düzgün Doğrusal Hareket)
Bir cismin sabit hızla ve doğrusal bir yörüngede yaptığı harekete sabit hızlı hareket veya düzgün doğrusal hareket denir. Bu, fiziğin en temel hareket türlerinden biridir. 🎯
🚀 Temel Özellikleri
- ✅ Hız sabittir: Cismin hızı zamanla değişmez.
- ✅ İvme sıfırdır: Hız değişmediği için ivme \( a = 0 \)'dır.
- ✅ Yörünge düzdür: Cisim düz bir çizgi üzerinde hareket eder.
🧮 Temel Formüller
Bu hareketi anlamak ve soruları çözmek için bilmen gereken iki temel formül vardır:
- 📌 Konum-Zaman İlişkisi: \( x = x_0 + v \cdot t \)
- 📌 Hız: \( v = \frac{\Delta x}{\Delta t} \)
Burada;
- \( x \): Cismin t süre sonundaki konumu
- \( x_0 \): Cismin başlangıç konumu (t=0 anında)
- \( v \): Cismin sabit hızı
- \( t \): Geçen süre
- \( \Delta x \): Yer değiştirme
- \( \Delta t \): Zaman aralığı
💡 Problem Çözme Adımları
- ➡️ Verilenleri ve İsteneni Yaz: Soruda ne verilmiş, ne isteniyor belirle.
- ➡️ Uygun Formülü Seç: Konum mu, hız mı isteniyor? Formülü seç.
- ➡️ Birimlere Dikkat Et: Hız km/sa, yol km, zaman saat cinsinden olmalı gibi.
- ➡️ Yerine Koy ve Hesapla: Değerleri formülde yerine koyarak sonucu bul.
📚 Örnek Soru ve Çözümü
🏁 Başlangıç noktasından 10 m ileride olan bir araba, sabit 5 m/s hızla hareket ediyor. Buna göre, 8 saniye sonra arabanın konumu kaç metre olur?
Çözüm:
- Verilenler: \( x_0 = 10 \ m \), \( v = 5 \ m/s \), \( t = 8 \ s \)
- İstenen: \( x = ? \)
- Formül: \( x = x_0 + v \cdot t \)
- Hesaplama: \( x = 10 + (5 \cdot 8) \)
- Sonuç: \( x = 10 + 40 = 50 \ m \)
Cevap: 8 saniye sonra arabanın konumu 50 metre olur. ✅
⚠️ Dikkat Edilmesi Gerekenler
- 🔍 Sürat ve Hız Farkı: Sabit süratli bir hareket, yönü de sabitse sabit hızlı harekettir. Sorularda "sabit hız" ifadesi genellikle hem büyüklüğün hem de yönün sabit olduğu anlamına gelir.
- 🔍 Başlangıç Konumu: Formülde \( x_0 \)'ı unutma! Cisim her zaman orijinden (0 noktasından) hareket etmeyebilir.
