# 📚 Ders Notu: Sıfat (Ön Ad) Nedir?
🎯 Sıfatın Tanımı ve Önemi
Bir sıfat (diğer adıyla ön ad), isimlerin veya isim soylu kelimelerin önüne gelerek onları nitelik, durum, sayı, soru veya işaret yönlerinden belirten ya da niteleyen kelimelerdir. Sıfatlar, anlatımı daha zengin, betimlemeyi daha canlı hale getiren temel dil bilgisi ögelerindendir.
✨ Sıfatların Temel Özellikleri
- 📌 Mutlaka bir isim veya isim görevindeki kelimeyle birlikte kullanılır.
- 📌 Cümlede genellikle isimden hemen önce gelir (güzel ev, üç kalem).
- 📌 Tek başına kullanıldığında isimleşmiş sıfat olur (Yaşlı adam geldi. → Yaşlı geldi.).
- 📌 Çekim eki almazlar. Aldıklarında isimleşirler.
🔍 Sıfat Çeşitleri (Türleri)
1. 🎨 Niteleme Sıfatları
İsimlerin rengini, biçimini, durumunu, nasıl olduğunu bildirir. İsme sorulan "nasıl?" sorusuna cevap verir.
- Örnekler: hızlı araba, mavi gökyüzü, tatlı elma, sessiz sokak
2. 🔢 Sayı Sıfatları
İsimlerin sayısını, sırasını, oranını veya gruplandırılmasını belirtir. Kendi içinde dört gruba ayrılır:
- Asıl Sayı Sıfatı: beş öğrenci, yüz lira
- Sıra Sayı Sıfatı: üçüncü sokak, birinci kat
- Kesir Sayı Sıfatı: yarım ekmek, çeyrek altın
- Üleştirme Sayı Sıfatı: ikişer kalem, yüzer lira
3. 👉 İşaret Sıfatları
İsimleri işaret yoluyla belirtir. "Bu, şu, o, öteki, beriki" gibi kelimeler isimlerin önüne gelirse işaret sıfatı olur.
- Örnekler: bu ev, şu okul, o insan, öteki sokak
4. ❓ Soru Sıfatları
İsimleri soru yoluyla belirtir. "Hangi, kaç, nasıl, ne, ne kadar" gibi soru kelimeleri isimlerin önüne gelir.
- Örnekler: Hangi kitap? Kaç kişi? Nasıl bir film?
5. 🤔 Belirsizlik Sıfatları
İsimleri tam olarak değil, yaklaşık olarak belirtir.
- Örnekler: bazı günler, birkaç kişi, her öğrenci, bir adam
📝 Önemli Uyarılar ve İpuçları
- ⚠️ Sıfatlar çekim eki almaz. Aldığında isimleşir: İhtiyar adam → İhtiyara yardım ettim. (Burada "ihtiyar" artık isimdir.)
- ⚠️ Bir sıfat, birden fazla ismi niteleyebilir: Yeni ev ve araba aldı. ("Yeni" sıfatı hem "ev"i hem de "araba"yı niteler.)
- ⚠️ Niteleme sıfatları, isme sorulan "nasıl?" sorusuna; belirtme sıfatları (diğerleri) ise "ne?, kaç?, hangi?" gibi sorulara cevap verir.
🎭 Sıfat-Fiil (Ortaç) Farkı
Sıfat-fiiller (-an, -ası, -mez, -ar, -dik, -ecek, -miş ekleriyle türeyen) fiilimsilerdir ve sıfat görevinde kullanılır. Ancak bunlar aslen fiil oldukları için ayrı konuda incelenir.
- Örnek: koşan çocuk, görülecek gün, bilinmez sokak
✅ Kısa Özet
Sıfatlar, dilimizde anlamı güçlendiren, varlıkları ve kavramları daha net tanımlamamızı sağlayan önemli kelime türleridir. Doğru kullanıldığında ifade gücümüzü önemli ölçüde artırırlar. Bir kelimenin sıfat olup olmadığını anlamak için en basit yöntem, o kelimenin bir isimle birlikte kullanılıp kullanılmadığını ve o ismi belirtip belirtmediğini kontrol etmektir.
