SMMM İSG Ders Notları: Sınav Odaklı Konu Anlatımı

Question

SMMM İSG dersinde çok fazla detay var, sınavda ne soracaklar kestiremiyorum. Sınav odaklı bir konu anlatımına ihtiyacım var. Yani, önemli yerleri vurgulayan bir özet olsa çok iyi olur.

Answer 1

⛑️ İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Temel Kavramlar

• ⚠️ Tehlike: Çalışma ortamında veya işin yürütülmesi sırasında, yaralanma, hastalanma, maddi hasar veya bunların birlikte meydana gelmesine neden olabilecek potansiyel durumlardır.
• 🚨 Risk: Tehlikeden kaynaklanacak kayıp, yaralanma ya da başka zararlı sonuçların meydana gelme olasılığıdır. Risk, tehlikenin şiddeti ve olasılığının bir fonksiyonudur.
• 🛡️ Risk Değerlendirmesi: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dönüşme olasılığı ile tehlikelerden kaynaklanabilecek hasar veya zararın şiddetinin belirlenmesi, kontrol tedbirlerinin kararlaştırılmasıdır.
• ⚙️ İş Kazası: İşyerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen, çalışanı bedenen veya ruhen zarara uğratan olaydır.
• 🤒 Meslek Hastalığı: Çalışanın yaptığı işin niteliği veya çalışma koşulları yüzünden tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları nedeniyle ortaya çıkan geçici veya sürekli hastalık, sakatlık veya ruhi arıza halleridir.
• 🩺 Sağlık Gözetimi: Çalışanların işe girişlerinde, iş değişikliğinde, periyodik aralıklarla ve işten ayrılmalarında sağlık durumlarının değerlendirilmesidir.

⛑️ İSG Mevzuatı ve İlgili Kuruluşlar

• 📜 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu: Türkiye'de iş sağlığı ve güvenliği alanındaki temel yasal düzenlemedir. Amacı, işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ve mevcut sağlık ve güvenlik şartlarının iyileştirilmesi için işveren ve çalışanların görev, yetki, sorumluluk, hak ve yükümlülüklerini düzenlemektir.
• 🏢 Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (ÇSGB): İSG ile ilgili politikaları belirler, uygular ve denetler. İSG Genel Müdürlüğü (İSGGM) aracılığıyla faaliyetlerini yürütür.
• 📊 İSGÜM (İş Sağlığı ve Güvenliği Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü Başkanlığı): İSG alanında araştırma, geliştirme, eğitim ve danışmanlık hizmetleri sunar.
• 🤝 Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK): İş kazaları ve meslek hastalıkları ile ilgili sigorta işlemlerini yürütür, istatistikleri tutar ve tazminat ödemelerini yapar.

⛑️ Risk Değerlendirmesi Aşamaları

• 🔍 Planlama: Risk değerlendirmesi ekibinin oluşturulması, görev ve sorumlulukların belirlenmesi, risk değerlendirmesi yönteminin seçilmesi ve zaman çizelgesinin oluşturulması.
• 🕵️ Tehlikelerin Belirlenmesi: İşyerinde mevcut olan veya olası tehlikelerin sistematik bir şekilde belirlenmesi. (Fiziksel, kimyasal, biyolojik, ergonomik, psikososyal tehlikeler vb.)
• 📉 Risk Analizi: Belirlenen tehlikelerin olasılık ve şiddetinin değerlendirilerek risk düzeyinin belirlenmesi. (Kantitatif veya kalitatif yöntemler kullanılabilir.)
• 🛠️ Risk Kontrol Tedbirleri: Riskleri ortadan kaldırmak veya azaltmak için alınacak önlemlerin belirlenmesi. (Önleme, kaynağında yok etme, ikame, mühendislik önlemleri, idari önlemler, kişisel koruyucu donanımlar vb.)
• 📝 Dokümantasyon: Risk değerlendirmesi sürecinin tüm aşamalarının kayıt altına alınması ve düzenli olarak güncellenmesi.
• 🔄 Gözden Geçirme ve Güncelleme: Risk değerlendirmesinin düzenli aralıklarla veya işyerinde değişiklik olması durumunda gözden geçirilmesi ve güncellenmesi.

⛑️ Kişisel Koruyucu Donanımlar (KKD)

• 🧤 El Koruyucuları: Eldivenler (kimyasal, mekanik, termal, elektrik tehlikelerine karşı farklı türlerde)
• 🥽 Göz ve Yüz Koruyucuları: Gözlükler, yüz siperleri, kaynak maskeleri
• 👂 Kulak Koruyucuları: Kulak tıkaçları, kulaklıklar
• 🦺 Vücut Koruyucuları: Tulumlar, önlükler, yelekler (kimyasal, termal, mekanik tehlikelere karşı farklı malzemelerden)
• 🥾 Ayak Koruyucuları: İş ayakkabıları, botlar (çelik burunlu, kaymaz tabanlı, elektrik yalıtımlı vb.)
• 🪖 Baş Koruyucuları: Baretler
• 呼吸器 Solunum Koruyucuları: Maskeler, solunum cihazları (toz, gaz, buhar, duman gibi tehlikelere karşı)

⛑️ Acil Durum Planları

• 🚨 Acil Durum Tanımı: İşyerinde meydana gelebilecek yangın, patlama, doğal afet, tehlikeli madde yayılımı, sabotaj gibi olaylardır.
• 📝 Acil Durum Planı Hazırlama:
  • 📞 Acil durum iletişim bilgileri (itfaiye, ambulans, polis vb.)
  • 📍 Tahliye planları ve toplanma yerleri
  • ⛑️ İlk yardım ekipleri ve görevleri
  • 🚒 Yangınla mücadele ekipleri ve görevleri
  • ⚙️ Acil durum ekipmanlarının yerleri ve kullanımı
• 📢 Acil Durum Tatbikatları: Planın uygulanabilirliğini test etmek ve çalışanların hazırlıklı olmasını sağlamak amacıyla düzenli olarak tatbikatlar yapılmalıdır.

⛑️ Yangın Güvenliği

• 🔥 Yangın Sınıfları:
  • A Sınıfı: Katı madde yangınları (ahşap, kağıt, tekstil vb.)
  • B Sınıfı: Yanıcı sıvı yangınları (benzin, mazot, yağ vb.)
  • C Sınıfı: Yanıcı gaz yangınları (doğalgaz, LPG vb.)
  • D Sınıfı: Metal yangınları (magnezyum, alüminyum vb.)
  • E Sınıfı: Elektrik tesisatı yangınları (güncel standartlara göre ayrı bir sınıflandırma yoktur, ancak öncelikle elektrik kesilmelidir)
• 🚒 Yangın Söndürme Yöntemleri:
  • Soğutma: Su ile yangının sıcaklığını düşürme
  • Boğma: Oksijenin yangınla temasını kesme (karbondioksit, köpük vb.)
  • Yanmayı Durdurma: Kimyasal reaksiyonu engelleme (kimyasal tozlar)
• 🧯 Yangın Söndürme Cihazları:
  • Su
  • Köpük
  • Karbondioksit (CO2)
  • Kuru Kimyevi Toz (KKT)