Somutlaştıran -ki (Sanki, oysaki, mademki, belki)

Question

Sanki, oysaki gibi birleşik yazılan -ki'leri ayırt etmekte zorlanıyorum. Hangi durumlarda ayrı, hangi durumlarda bitişik yazmam gerektiğini karıştırıyorum. Bu kalıplaşmış -ki'leri nasıl kolayca hatırlayabilirim?

Answer 1

📌 Somutlaştıran "-ki" (Sanki, Oysaki, Mademki, Belki)

Bu konu, Türkçede sıkça kullanılan ve birleşik yazılan bazı "-ki"li bağlaçları ele alır. Bu kelimeler artık kalıplaşmıştır ve ayrı yazılmazlar.

🎯 Kural Nedir?

Somutlaştıran -ki, bir düşünceyi, bir durumu veya bir nesneyi somutlaştırmak, pekiştirmek veya ona kalıcılık kazandırmak için kullanılır. Bu "-ki"ler genellikle bağlaç görevindedir ve bitişik yazılır.

🧩 En Yaygın Örnekler

• 🔄 Sanki: Bir benzetme ya da varsayım ifade eder. "Sanki dünyalar onundu."
• ⚖️ Oysaki: Beklenmeyen bir durumu, karşıtlığı ifade eder. "Çok çalıştı, oysaki başarılı olamadı."
• 🤔 Mademki: Bir koşul veya gerekçe bildirir. "Mademki geldin, oturup konuşalım."
• ❓ Belki: Olasılık veya ihtimal bildirir. "Belki yarın yağmur yağar."

🚨 Dikkat Edilmesi Gerekenler

Bu kelimelerdeki "-ki" asla ayrı yazılmaz. Ayrı yazılan "-ki"ler genellikle ilgi zamiri veya sıfat yapan -ki ekleridir.

• ✅ Doğru Kullanım: "Sanki bütün gün uyudun." (Bağlaç)
• ❌ Yanlış Kullanım: "San ki bütün gün uyudun."

💡 Karşılaştırmalı Örnekler

Aşağıdaki örnekleri inceleyerek farkı daha iyi anlayabilirsin:

🎭 Sanki her şeyi biliyormuş gibi davranıyor. (Bağlaç - Bitişik)
➡️ Benim arabamın ki daha yeni. (İlgi Zamiri - Ayrı, çünkü "arabanınki" şeklinde de yazılabilir)

🤨 Oysaki seninle gelmeyi planlıyordum. (Bağlaç - Bitişik)
➡️ Evdeki hesap çarşıya uymaz. (Sıfat Yapan -ki Eki - Bitişik, "ev-de-ki")

✅ Kısa Bir Özet

• 📝 Sanki, oysaki, mademki, belki birleşik yazılan kalıplaşmış bağlaçlardır.
• 🔗 Cümleleri veya cümle içindeki ögeleri birbirine bağlarlar.
• ✍️ Ayrı yazılan "-ki"lerle (ilgi zamiri, sıfat yapan -ki) karıştırılmamalıdır.