Bir üçgende yükseklik, bir köşeden karşı kenara (veya bu kenarın uzantısına) çizilen ve o kenara dik olan doğru parçasıdır. Her üçgenin üç yüksekliği vardır.
Bir üçgenin alanı, bir kenar ve o kenara ait yüksekliğin çarpımının yarısıdır.
\( A(ABC) = \frac{a \cdot h_a}{2} = \frac{b \cdot h_b}{2} = \frac{c \cdot h_c}{2} \)
Bu formül, bir kenar ve o kenara ait yüksekliği bildiğimizde alanı bulmamızı sağlar. Aynı zamanda, alan ve bir kenar bilgisiyle o kenara ait yüksekliği de bulabiliriz.
ABC üçgeninde |AB| = 10 cm, |AC| = 17 cm ve |BC| = 21 cm'dir. A köşesinden [BC] kenarına çizilen yüksekliğin uzunluğu kaç cm'dir?
Çözüm:
1. Adım: Yüksekliği çizelim ve ayağını H olarak adlandıralım. [AH] = h dersek, [BH] = x ise [HC] = 21 - x olur.
2. Adım: ABH ve ACH dik üçgenlerinde Pisagor Teoremini uygulayalım.
ABH üçgeninde: \( h^2 + x^2 = 10^2 \)
ACH üçgeninde: \( h^2 + (21 - x)^2 = 17^2 \)
3. Adım: İki denklemi taraf tarafa çıkararak x'i bulalım.
\( [h^2 + (21 - x)^2] - [h^2 + x^2] = 289 - 100 \)
\( (441 - 42x + x^2) - x^2 = 189 \)
\( 441 - 42x = 189 \)
\( 42x = 252 \) → \( x = 6 \) cm
4. Adım: x değerini ilk denklemde yerine koyarak h'yi bulalım.
\( h^2 + 6^2 = 100 \)
\( h^2 + 36 = 100 \)
\( h^2 = 64 \) → \( h = 8 \) cm
Cevap: A köşesinden [BC] kenarına çizilen yükseklik 8 cm'dir.
Bu örnekte olduğu gibi, soruları çözerken sistematik bir şekilde ilerlemek ve doğru denklemleri kurmak çok önemlidir. Bol bol test çözerek bu stratejileri pekiştirebilirsiniz.
Soru 1: Bir ABC üçgeninde A köşesinden [BC] kenarına çizilen yüksekliğin ayağı H noktasıdır. |AH| = 6 cm, |BC| = 10 cm ve |BH| = 4 cm olduğuna göre, |HC| kaç cm'dir?
a) 4 b) 5 c) 6 d) 7 e) 8
Cevap: c) 6
Çözüm: |BH| + |HC| = |BC| olduğundan, 4 + |HC| = 10 ⇒ |HC| = 6 cm bulunur.
Soru 2: Bir dik üçgende dik kenarlar aynı zamanda yüksekliktir. Kenar uzunlukları 6 cm, 8 cm ve 10 cm olan bir dik üçgende hipotenüse ait yüksekliğin uzunluğu kaç cm'dir?
a) 4,2 b) 4,4 c) 4,6 d) 4,8 e) 5
Cevap: d) 4,8
Çözüm: Dik üçgende hipotenüse ait yükseklik formülü \( h = \frac{a \cdot b}{c} \) ile bulunur. \( h = \frac{6 \cdot 8}{10} = \frac{48}{10} = 4,8 \) cm.
Soru 3: Taban alanı 24 cm² olan bir üçgenin bu tabana ait yüksekliği 6 cm'dir. Bu üçgenin alanı kaç cm²'dir?
a) 48 b) 60 c) 72 d) 84 e) 96
Cevap: c) 72
Çözüm: Üçgenin alanı = (Taban × Yükseklik)/2 formülü ile hesaplanır. Verilen taban alanı 24 cm² ise, Alan = 24 × 6 / 2 = 144 / 2 = 72 cm².