Yanıcı, Yakıcı, Korozif ve Toksik Madde İşaretleri
Bu işaretler, tehlikeli kimyasalların bulunduğu yerlerde karşılaşılabilecek riskleri önceden belirtmek ve gerekli güvenlik önlemlerinin alınmasını sağlamak için kullanılır. Her biri farklı bir tehlike türünü simgeler.
1. Yanıcı (Alevlenebilir) Maddeler
Tanım: Kolayca alev alabilen, tutuşabilen veya yanabilen maddelerdir. Düşük bir sıcaklıkta bile buharlaşıp havayla karışarak patlayıcı bir ortam oluşturabilirler.
- Örnek Maddeler: Benzin, aseton, alkol, tiner, bütan gazı.
- İşaret: Genellikle siyah bir alev sembolü kırmızı bir çerçeve veya kırmızı zemin üzerinde beyaz bir alev sembolü şeklindedir.
- Alınacak Önlemler: Ateş ve kıvılcım kaynaklarından uzak tutulmalı, serin ve iyi havalandırılan yerlerde depolanmalıdır.
2. Yakıcı (Oksitleyici) Maddeler
Tanım: Kendileri yanıcı olmasa da, özellikle yanıcı maddelerle temas ettiklerinde yangını başlatabilen veya şiddetlendirebilen maddelerdir. Oksijen salarak yanma reaksiyonunu hızlandırırlar.
- Örnek Maddeler: Hidrojen peroksit, bazı gübreler (amonyum nitrat), sodyum hipoklorit (çamaşır suyu).
- İşaret: Bir dairenin üzerinde "O" harfi olan veya alevi besleyen bir "O" sembolü bulunur. Sarı zemin üzerinde siyah sembol yaygındır.
- Alınacak Önlemler: Yanıcı maddelerden ayrı saklanmalı ve organik malzemelerle (odun, kâğıt, yağ) teması engellenmelidir.
3. Korozif (Aşındırıcı) Maddeler
Tanım: Canlı doku (cilt, göz) ve/veya metaller gibi malzemelerle temas ettiklerinde onları aşındıran, tahriş eden veya yok eden maddelerdir.
- Örnek Maddeler: Sülfürik asit, hidroklorik asit, sodyum hidroksit (kostik), amonyak.
- İşaret: İki şişeden yere dökülen sıvıların bir eli ve bir metali aşındırdığını gösteren siyah bir sembol kullanılır. Genellikle siyah sembol beyaz zemin üzerindedir ve üst-yarısı siyah, alt-yarısı beyaz bir zeminle de gösterilebilir.
- Alınacak Önlemler: Mutlaka eldiven, önlük ve gözlük gibi kişisel koruyucu ekipmanlar kullanılmalıdır. Cilt veya gözle temasında bol su ile yıkanmalı ve derhal tıbbi yardım alınmalıdır.
4. Toksik (Zehirli) Maddeler
Tanım: Solunduğunda, yutulduğunda veya cilt yoluyla emildiğinde sağlığa zarar verebilen, hatta ölüme neden olabilen maddelerdir.
- Örnek Maddeler: Siyanür, arsenik, cıva, bazı pestisitler (böcek ilaçları).
- İşaret: Bir kafatası ve çapraz kemik sembolü ile temsil edilir. Genellikle beyaz zemin üzerinde siyah bir semboldür.
- Alınacak Önlemler: Bu maddelerle çalışırken çok iyi havalandırma sağlanmalı, maske ve eldiven gibi ekipmanlar kullanılmalıdır. Kesinlikle yemek yenilmemeli veya içecek tüketilmemelidir.
Önemli Uyarı: Bu işaretleri gördüğünüz yerlerde dikkatli olun, uyarı talimatlarını okuyun ve her zaman gerekli güvenlik önlemlerini alın. Bu tür maddelerle çalışırken Malzeme Güvenlik Bilgi Formu'na (MSDS/SDS) mutlaka başvurulmalıdır.
